ေသာက္သံုးေရ အရင္းအျမစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္းဖို႔လို

By မသင္းသီရိ အဂၤါ, 22 မတ္ 2011

ဒီေန႔က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ေသာက္သုံးေရေန႔မွာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေသာက္သံုးေရ ရွားပါးမႈေၾကာင့္ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရကို အသံုးျပဳ ေနၾကရတဲ့သူေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒီလို ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္း ႏိုင္ေရးအတြက္ ျမစ္ေရခန္းေျခာက္မႈ ျပႆနာကိုလည္း အစိုးရက အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္းေပးဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္း ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေသာက္သံုးေရ ရွားပါးမႈ ျပႆနာ၊ ေရမသန္႔ရွင္းတဲ့ ျပႆနာေတြအျပင္ ျမစ္ေရခန္းေျခာက္မႈ ျပႆနာေတြ အေတာ္ေလး ႀကံဳေနရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီကေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ေရေန႔မွာ မွတ္ခ်က္ ေပးရမွာပါ။

ႏိုင္ငံရဲ႕ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပူျပင္းတဲ့ ေႏြရာသီ ေရာက္လာရင္ ေသာက္သံုးေရ ျပတ္လပ္တာ၊ ေရတြင္းေရကန္ ခန္းေျခာက္တာေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ မႏွစ္ကဆို ၀မ္းေရာဂါေတြလည္း အေတာ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပဲခူးတိုင္း အေရွ႕ျခမ္းမွာဆိုရင္ မႏွစ္က ေရရွားပါးမႈ ျပႆနာ အႀကီးအက်ယ္ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ေနရာတခု ျဖစ္ပါတယ္။

“မႏွစ္က ေသာက္ေရေရာ၊ သုံးေရေရာ အေတာ္ေလး အခက္အခဲ ျဖစ္သြားတယ္ဗ်။ ကားႀကီးေတြနဲ႔ မုိးကာေတြထဲကို ေရေတြေလွာင္ၿပီးေတာ့မွ ၿမိဳ႕နယ္ေခ်ာင္းက ဆည္ေျမာင္းက လႊတ္တဲ့ေရ၊ ေနာက္ တခ်ဳိ႕ နီးစပ္ရာ ဆည္ေတြက လႊတ္တဲ့ေရေတြကုိ သြားၿပီးေတာ့ စုပ္ယူၿပီးေတာ့မွ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေပးေ၀တာေတြ လုပ္ရတယ္။ မနက္ပုိင္းနဲ႔ ညေနပိုင္းေတြမွာ။”

ပဲခူးတိုင္း ေဒသခံ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို ပဲခူးတိုင္း အေရွ႕ျခမ္း ေရရွားပါးတာလိုမ်ဳိး အေနာက္ဘက္ျခမ္းေတြမွာ သိပ္မႀကံဳရေပမဲ့ ေရကို ႀကိဳခ်က္တဲ့အခါ ထံုးဓာတ္မ်ားတာမ်ဳိး ေတြ႕ရတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

“ေရသန္႔ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြက ေရေတြလာၿပီး စမ္းသပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ Iron Toxic ျဖစ္တယ္လု႔ိ ေျပာတယ္။ အ၀ီစိတြင္းေတြ တူးတယ္ဆုိရင္လည္း ေရစမ္းသပ္တဲ့သူေတြက သံဓာတ္ေတြ အရမ္းမ်ားေနတဲ့ လကၡဏာ ေတြ႕တဲ့အတြက္ ေသာက္သုံးရန္မသင့္ ဆုိတဲ့အထဲမွာ ပါတယ္ဗ်။ ေတာနယ္ဘက္ေတြကေတာ့ ေရကန္ႀကီးထဲကေနၿပီးေတာ့ ေသာက္တယ္၊ ေရတြင္းေတြက ေသာက္တာ မ်ားတယ္။ အိမ္ေတြမွာ ေရေႏြးအုိးႀကိဳတဲ့ အုိးေတြဆုိရင္လည္း ခ်ဳိးေတြ အထူႀကီး တက္သြားတဲ့အထိ အရမ္းမ်ားတယ္ဗ်၊ ေရခ်ဳိးေတြ။ ထုံးဓာတ္မ်ားတဲ့သေဘာ ရွိတယ္ဗ်။”

အခုလို ေရရွားပါးတာ၊ ေရမသန္႔တာေတြကို ဧရာ၀တီတိုင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ ႀကံဳရသလို ရန္ကုန္လို ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာလည္း လွ်ပ္စစ္မီးမရရင္ သံုးေရေသာက္ေရ ျပတ္လပ္တဲ့ ျပႆနာ ႀကံဳၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနေတြအျပင္ ေသာက္သုံးေရ အရင္းအျမစ္ တခုျဖစ္တဲ့ ျမစ္ေၾကာင္းေတြ ခန္းေျခာက္လာမႈဟာ အဓိက သတိထားစရာ ျဖစ္ေနၿပီလို႔ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ေလ့လာသူေတြက မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ပင္မေသြးေၾကာႀကီး တခုျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ဟာ အခုဆိုရင္ ျမစ္ေရခန္းေျခာက္ၿပီး ေသာင္ထြန္းမႈ ပိုက်ယ္ျပန္႔လာတာနဲ႔အတူ ျမစ္ေရေတြအတြင္း အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတုေဆး၀ါးမ်ဳိးေတြလည္း ေတြ႕လာေနတယ္လို႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕က ေမာ္ဒန္ဂ်ာနယ္ရဲ႕ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ရင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။

“တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ကို ဆုိးလာတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမစ္ေရက ေသာက္ရဲစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ျမစ္ကမ္းတ၀ုိက္မွာရွိတဲ့ စက္႐ုံေတြက စြန္႔ပစ္ေရေတြ ေတာ္ေတာ္ကိုဆုိးတဲ့ အေျခအေနကို ေတြ႕ေနရတယ္။ ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္း ထီးခ်ဳိင့္တ၀ုိက္မွာရွိတဲ့ စက္႐ုံတခ်ဳိ႕က စြန္႔ပစ္တဲ့ ေရေတြေၾကာင့္ အဲဒီနားမွာဆုိ ဧရာ၀တီ လင္းပုိင္ေတြ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ သိရတယ္။ ေနာက္တခါ ေရႊက်င္တဲ့သူေတြ စြန္႔ပစ္တဲ့ ေရေတြထဲမွာ ျပဒါးေတြ ပါတဲ့အတြက္ ျပဒါးအဆိပ္သင့္ၿပီး ငါးေတြမွာ အႏၲရာယ္ ျဖစ္လာတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေတြ မ်ဳိးစုံ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဘက္ပုိင္းမွာ သိလာရတယ္၊ ၾကားလာရတယ္၊ ေတြ႕လာရပါတယ္။”

မႏၲေလးၿမိဳ႕က သတင္းအယ္ဒီတာ၊ စာေရးဆရာ ဦးေက်ာ္ရင္ျမင့္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဧရာ၀တီျမစ္ကို မွီတင္းလုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းေတြ ပ်က္စီး ထိခိုက္လာတဲ့အျပင္ ဧရာ၀တီတြင္း ေရေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြပါ ထိခိုက္လာတဲ့ အဆင့္ထိ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ သစ္ေတာေတြခုတ္တာ၊ ေတာမီးေလာင္တာ၊ ေတာေတြခုတ္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္တာဟာ အေပၚယံ ေျမဆီလႊာေတြ ပ်က္စီးမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ဒါဟာ ျမစ္ေၾကာင္းပ်က္စီးမႈအတြက္ အဓိကက်တဲ့ အခ်က္တခ်က္လည္း ျဖစ္တယ္လို႔ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ၀ါသနာရွင္ ဆရာ ဦးအုန္းက ဆိုပါတယ္။

“ဧရာ၀တီ ျမစ္႐ုိးတေလွ်ာက္မွာ အေဆာက္အဦးေတြ ေဆာက္ဖို႔ သဲတုိ႔ ေက်ာက္တုိ႔ သယ္ၾကတယ္။ ကမ္းပါး ၿပဳိတယ္။ ကမ္းပါးၿပိဳတဲ့အတြက္ ႏုံးေတြပို႔တယ္။ ကမ္းပါးၿပိဳတဲ့အတြက္ စုိက္ပ်ဳိးေျမေတြလည္း ပ်က္စီးတယ္။ ေရကာတာေတြ ေဆာက္တဲ့အခါၾကေတာ့ အဓိက ေရေပးေနတဲ့ Water Shed၊ Water Shed ကို ထည့္မစဥ္းစားရင္ အဓိပၸာယ္ မရွိဘူး။ ေတာေတြ ရွိရမယ္၊ ၿခဳံပုတ္ေတြ ရွိရမယ္။ အဲဒါေတြမရွိရင္၊ မထိန္းရင္ မရဘူး။”

အလားတူ သံလြင္၊ စစ္ေတာင္း စတဲ့ ျမစ္ေတြမွာလည္း ဧရာ၀တီျမစ္လိုပဲ ေရခန္းေျခာက္မႈ၊ ေျမဆီလႊာ ပ်က္စီးမႈေတြ ႀကဳံေနရၿပီလို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ အခုလို ေရမသန္႔ရွင္းတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ျမစ္ေရ ခန္းေျခာက္လာတာေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျခအေနဆိုး တခုမွာ ႀကံဳေနရေပမဲ့ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္မွာ ရွိေနေသးတာမို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရ အေနနဲ႔ အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္းဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။

“ေရကလည္း မသန္႔ေတာ့ဘူး။ ေရေတြကို Quality သန္႔တဲ့အခါမွာ ဘုိကေလးတို႔၊ ဖ်ာပုံတို႔မွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရြာေတြမွာ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါလာတယ္။ ဘက္တီးရီးယားေတြ ဘာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္ သိပ္စုိးရိမ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံက ကံေကာင္းေသးတယ္။ ဒီျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြက တျဖည္းျဖည္းေတာ့ ဆုိးေနၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ အဆိုးႀကီးအဆင့္ မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္ အခ်ိန္မီေသးတယ္။ ေတာေတြ၊ Water Shed ေတြကို ထိန္းပါ။”

ဒီကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ေရရွားပါးမႈ၊ ေရမသန္႔ရွင္းမႈေတြနဲ႔ အတူ ျမစ္ေၾကာင္းေတြ ေရခန္းေျခာက္လာမႈ အေျခအေနေတြကို ဆရာ ဦးအုန္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။