“၂၀၁၀ ကမၻာ့ လူအခြင့္အေရး၏ တိုက္ပြဲႏွစ္” ျမန္မာ့ေသြးအနီေရာင္ မညစ္ေစနဲ ့။ စစ္က်ြန္ဘ၀လႊတ္ေျမာက္ၾကဖို ့ ေတာ္လွန္ွေရးသို ့့ အသင့္ျပင္

Tuesday, March 08, 2011

ျမန္မာနဲ႔ ကင္ဆာ

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူငါးေသာင္းခန္႔ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္


ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရ၏ တစ္သိန္းႏႈန္းတြင္ လူ ၁၀၀ ႏႈန္း ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ လူဦးေရမွာ ငါးေသာင္း၀န္းက်င္ခန္႔ ရွိႏုိင္သည္ ဟု သိရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေနရာ၌ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇလိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္းထက္ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ေနထုိင္မႈပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ပိုမိုျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု Myanmar Center of Chemotherapy ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာ၀န္အသင္း၏ ပါ၀င္ကူညီမႈျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ျမတ္ေသာပန္းကေလး လန္းေစခ်င္၊ ရင္သားကင္ဆာ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား ေဟာေျပာေဆြးေႏြးပြဲ အစီအစဥ္တြင္ ပါေမာကၡေဒါက္တာ ဦးစိုးဦးေမာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကင္ဆာေရာဂါမ်ားတြင္ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနမႈမွာ သံုးပံုတစ္ပံုခန္႔သာ ရွိေနၿပီး အနည္းစုသာ ျဖစ္သည္ဟုသိရသည္။ အမ်ားစုမွာ ပတ္၀န္းက်င္ အေၾကာင္းတရားမ်ား ႏွင့္ ေနထိုင္မႈပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္ၿပီး သံုးပံုႏွစ္ပံုခန္႔ ျဖစ္ပြားမႈရွိေနသည္ဟု သိရသည္။ ေဆးလိပ္ ေဆးရြက္ႀကီး သံုးစြဲျခင္း၊ အရက္ေသ စာေသာက္သံုးျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းျခင္း၊ အစား အစာမ်ားထဲတြင္ ေရာေႏွာပါ၀င္ေန ေသာ အရာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ေဆး၀ါးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာ နာတာရွည္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ အစာအာဟာရေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ ကိုယ္ခံအားက်ျခင္း၊ ေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္းတို႔ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ကင္ဆာေရာဂါမ်ားတြင္ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနမႈမွာ သံုးပံုတစ္ပံုခန္႔သာ ရွိေနၿပီး အနည္းစုသာ ျဖစ္သည္ဟုသိရသည္။ အမ်ားစုမွာ ပတ္၀န္းက်င္ အေၾကာင္းတရားမ်ား ႏွင့္ ေနထိုင္မႈပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္

ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ လူတို႔၏ ေနထုိင္မႈ ပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကို က်န္းမာေသာ ေနထိုင္မႈပံုစံမ်ားျဖင့္ ေနထုိင္သြားလာျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားသည္ ကာကြယ္ေဆးထိုး၍ ရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးျခင္း၊ ကာကြယ္ျခင္းတို႔ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။

ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ေနထုိင္မႈပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားေနရာတြင္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ေဆးရြက္ႀကီး သံုးစြဲမႈလည္းပါ၀င္ေနၿပီး အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ကင္ ဆာေရာဂါမ်ား၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၏ ေလး ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေနသည္ ဟု သိရသည္။ ေဆးလိပ္၊ ေဆးရြက္ ႀကီးေၾကာင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အသံ အိုးကင္ဆာ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ၊ ဆီးအိမ္ကင္ ဆာတုိ႔ ျဖစ္ေစႏုိင္ၿပီး အရက္ကိုပါ တြဲဖက္ေသာက္သံုးပါကပါးစပ္ကင္ဆာ ႏွင့္အစာေရမ်ဳိျပြန္ကင္ဆာမ်ားကုိပါ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အရက္ေၾကာင့္ လည္ပင္းကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာတို႔ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏုိင္ၿပီး ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ အူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ပြားႏႈန္းကိုလည္း မ်ားလာေစသည္ဟု သိရသည္။ အရက္ေသာက္တတ္သူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာကင္ဆာ ေရာဂါမ်ား၏ ထက္၀က္မွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

လုပ္ငန္းခြင္မ်ားႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားလည္း ဆက္စပ္မႈရွိေနၿပီး မီးခိုးေငြ႕မ်ား၊ သားရည္နံ႔မ်ား၊ ပရိေဘာဂ လုပ္ငန္းမ်ား၊ လုပ္ငန္းခြင္မ်ား မွထြက္ေပၚလာသည့္ ဓာတုပစၥည္း မ်ားေၾကာင့္ ကပ္ပယ္အိတ္ကင္ဆာ၊ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၊ ႏွာေခါင္းကင္ဆာ၊ ေသြးကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အေရျပား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အဆုတ္အေျမးပါးတို႔တြင္လည္း ကင္ဆာအျဖစ္မ်ားလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ပတ္၀န္းက်င္ ေလထု၊ ေရထု၊ ေျမထုညစ္ညမ္းျခင္းေၾကာင့္ လည္း ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ပိုမို ျဖစ္ေပၚလာေစသည္ဟုသိရသည္။ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံု၊ ယာဥ္ရထားအင္ဂ်င္ မ်ားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ မီးခိုးေငြ႕ အဆိပ္ေငြ႕မ်ားကျပင္ပေလထုမ်ားကို ညစ္ညမ္းေစၿပီး အဆုတ္ကင္ဆာ မ်ားျဖစ္ေပၚေစႏုိင္သည့္အျပင္ ေဆး လိပ္ေသာက္သံုးျခင္းမရွိေသာ္လည္း သူတစ္ပါးေသာက္သံုးသည့္ေဆးလိပ္ ေငြ႕ကို ႐ွဴရွိက္မိသူ၊ အခန္းမ်ားတြင္ စြဲက်န္ရစ္ေနေသာ ေဆးလိပ္ေငြ႔ မ်ားကို ႐ွဴရွိက္မိသူမ်ားတြင္လည္း အဆုတ္ကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိသည္ဟု သိရသည္။ ေရထုထဲတြင္ ကင္ဆာႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည္မွာ အာဆင္းနစ္ဓာတ္ျဖစ္ၿပီး အာဆင္းနစ္ ဓာတ္အမ်ားအျပားပါ၀င္ေသာ ေရကို ေသာက္သံုးမိပါက ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၊ အေရျပားကင္ဆာႏွင့္ အဆုတ္ကင္ဆာမ်ား အျဖစ္မ်ားလာေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းအျပင္ အစားအစာမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ အရာမ်ားတြင္ မႈိတက္ေနေသာ အစားအစာမ်ား၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါ၀င္ေသာ အစားအစာမ်ား၊ အစားအစာမ်ားကို ျပင္ဆင္ရင္း ထြက္ေပၚလာေသာ ဓာတ္မ်ားေၾကာင့္လည္း ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေပၚရသည္။ မႈိတက္ေနေသာ အစားအစာမ်ားေၾကာင့္အသည္းကင္ ဆာမ်ားျဖစ္ေပၚေနရၿပီး ဆားႏွင့္ သိပ္ထားေသာ အသား၊ ငါး၊ က်ပ္ တင္ထားေသာ အသားငါးမ်ား၊ မီး ေတာက္ႏွင့္ ေၾကာ္ျခင္း၊ ဖုတ္ျခင္း၊ ခ်က္ျခင္းမ်ား၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားႏွင့္ မကင္းသည့္အစားအစာမ်ားေၾကာင့္ ပန္ကရိယကင္ဆာ၊ရင္သားကင္ဆာ၊ အက်ိတ္ကင္ဆာ၊ ေသြးကင္ဆာတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ ေဆးလိပ္ႏွင့္ အရက္သံုးစြဲျခင္းမရွိေသာ္လည္း ေနထုိင္မႈႏွင့္ အစားအစာမ်ားေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာလ်က္ရွိသည္ဟုသိရ သည္။ သံုးစဲြေနေသာ ေဆး၀ါးမ်ား၊ သေႏၶတားေဆးမ်ားေၾကာင့္လည္း ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစႏုိင္သည့္ အျပင္ေနေရာင္ျခည္မွလာသည့္ခရမ္း လြန္ေရာင္ျခည္ႏွင့္ ေက်ာက္တံုး၊ ေျမ လႊာတို႔က ထြက္ေပၚလာသည့္ ေရဒီယိုဓာတ္သတၱဳၾကြမႈမ်ား ကတစ္ဆင့္ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေန ရာတြင္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔မွာ ေန႔စဥ္ စားသံုးေနေသာ အစာအာဟာရမ်ား ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟုလည္း သိရသည္။ ဆားသိပ္ထားေသာ အစား အစာမ်ား၊ မီးခိုးမႈိင္းႏွင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အစားအစာမ်ားက အစာအိမ္ကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု သိရသည္။
တိရစၦာန္ဆီမ်ားႏွင့္ အသားမ်ား အလြန္အကြၽံစားသံုးျခင္းသည္လည္း အူမႀကီးကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ကင္ဆာစသည့္ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု သိရသည္။

ယင္းသို႔ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇလိုက္မႈထက္ ေန႔စဥ္စားေသာက္ ေနထုိင္ေနၾကေသာ ေနထုိင္မႈပံုစံမ်ားႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈအေနအထားမ်ားေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေပၚေနရာတြင္ က်န္းမာေသာေနထုိင္မႈပံုစံ၊ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတမ်ားျဖင့္ ေနထုိင္သြားၾကရန္ လိုအပ္သည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက အၾကံျပဳၾကသည္။ က်န္းမာေရးဗဟုသုတအျမင္ မ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိျမင္ႏုိင္ ေစေရးမွာလည္း အသိပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား ပိုမိုထိေရာက္ရန္ လိုအပ္သည္ဟုလည္းဆိုၾကသည္။
လက္ရွိတြင္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား အခမဲ့ေပးေ၀၍ ကင္ဆာေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္တစ္ရပ္ အေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု
သိရသည္။

0 comments:

 
----------------------------------------- */ /* EOT ----------------------------------------- */