ေရြးေကာက္ပြဲ အထူးအစီရင္ခံစာ

AAPP(Burma) မွ ျဖန္႔ေဝသည္

၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား
ျပည္သူ႔ဆႏၵကုိ အမွန္တကယ္ထင္ဟပ္ကုိယ္စားျပဳသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြတခုျဖစ္ရန္ အတြက္လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာစည္းရံုးခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္သည့္သတင္းမီဒီယာ၊လြတ္လပ္စြာ စုရံုးႏုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အသင္းအပင္း ဖဲြ႔စည္း ႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ သတင္းအခ်က္အလက္ရယူႏုိင္ခြင့္တုိ႔ ရွိေနရန္လုိအပ္ပါသည္။ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ ပဲြမ်ားျဖစ္ရန္အတြက္ ထုိအေျခခံလုိအပ္ခ်က္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ကင္းမဲ့ေနပါသည္။

ထုိမွ်မက ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆုိသလုိ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းျခင္းံခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းမ်ား ခံေနၾကရပါသည္။၂၀၀၉ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ေအေအပီပီ) မွ ေတာက္ေလွ်ာက္ျဖစ္ပြား ေနသည့္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သူမ်ားေထာက္ခံအားေပးသူမ်ား အျပင္သာမန္ျပည္သူမ်ားအား ၄င္းတုိ႔၏ႏုိင္ငံသား အေျခခံရပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ႏုိင္ငံေရး အခြင့္အေရးမ်ားရရွိရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေဖာ္ ထုတ္ဖြင့္ဟသျဖင့္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် ခံရမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီးအခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းကာ မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။

ေရြးေကာက္ပဲြ အႀကိဳကာလတေလွ်ာက္ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အေရအတြက္တုိးျမင့္လာသည္ ကုိသာမက ႏွိပ္စက္ ညွဥ္းပမ္းမႈႏွင့္ ဆုိးရြားလွသည့္ ေထာင္အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လူ႔အခြင့္အေရးအခ်ိဳး ေဖာက္ခံေနရမွဳမ်ား ႏွင့္ေနာက္ဆက္ တဲြရလဒ္အျဖစ္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား အက်ဥ္းေထာင္ အတြင္းေသဆံုးရမႈမ်ားႏွင့္ အသက္အႏၱရာယ္ စုိးရိမ္ရေလာက္ေအာင္ က်န္းမာေရးထိခုိက္ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈမ်ားကုိ လည္းမွတ္တမ္းတင္ ျပဳစုထားပါသည္။

အတုိက္အခံမ်ားအား ဖိႏွိပ္ညွဥ္းပမ္းမႈ၊ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ပတ္သက္၍ေၾကာက္ရံြ႕မႈႏွင့္ စိတ္ပ်က္မႈ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအား ဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္မွဳမရွိပဲ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးမ်က္ႏွာ စာတြင္အသြင္ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ ထူးျခားစြာ တည္ရွိေန ပါသည္။ ပထမတမ်ဳိးမွာ လူသိထင္ရွားေသာ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွား သူမ်ားအားလူထုျမင္ကြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးဘ၀တုိ႔မွဖယ္ထုတ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္ အားလုံးနီးပါးသည္လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား အတြင္းအက်ဥ္းခ် ခံေနၾကရပါသည္။ သည္မွာ ႏုိင္ငံေရးအားျဖင့္ေသာ္၄င္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ပတ္သက္၍ေသာ္၄င္းစစ္အစုိးရအား ဆန္႔က်င္ကာ လူထုအားပညာေပးျခင္း၊ စည္းရံုးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ႏုိင္ေစရန္ တားျမစ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္အဖြဲ႔၀င္မ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ လည္းေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံေနၾကရသည္။ အလားတူပင္ သံုးပြင့္ဆုိင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးတုိ႔အတြက္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေတာင္းဆုိအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ႏွင့္ ဦးခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ကဲ့ သုိ႔တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္အမ်ား အျပားသည္လည္းေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ကာ ျပည္သူလူထုႏွင့္အဆက္ျဖတ္ထားျခင္း ခံေနၾကရ ပါသည္။

ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ျပည္သူတရပ္လံုးအား အတုိက္အခံႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအားေထာက္ခံျခင္း၊ ကူညီအားေပးျခင္းမျပဳ လုပ္ရဲ ေစရန္ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ အေနျဖင့္ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားအားျပင္းထန္ၾကမ္းတမ္းသည့္ ေထာင္ဒဏ္မ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ရက္စက္စြာျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းမ်ားအားစစ္အစုိးရမွ က်ဴးလြန္ ေနပါသည္။ ထုိျပစ္ဒဏ္မ်ား၊ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမႈမ်ား၏ ေနာက္ဆက္တဲြအက်ိဳးဆက္မ်ားမွာထင္ရွားသိသာလွသည္။ ဥပေဒမဲ့ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားအား၂၀၀၉ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း စစ္အစုိးရမွ စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ က်ဴးလြန္ခဲ့ပါသည္။

သာမန္အရပ္သားျပည္သူမ်ားအား ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္မပါ၀င္ရဲေစရန္ အေၾကာက္တရားျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိအ ေၾကာက္တရားသည္ အတုိက္အခံမ်ားအားလႈပ္မရေအာင္ခ်ဳပ္ကုိင္သည့္အျပင္စစ္မွန္သည့္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အဓိက အခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ တက္ၾကြရွင္သန္သည့္လူမႈ အသုိင္းအ၀ုိင္းျဖစ္လာေစေရးႏွင့္အစုိးရ၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအားေ၀ဖန္ျခင္းမွ ဟန္႔တား ထာားပါသည္။

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအေျခအေန
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ခန္႔မွန္းေျခႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေပါင္း၂၂၀၃ ဦးရွိပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအေရအတြက္သည္ ၂၀၀၆ခုႏွစ္တြင္ ၁၁၀၀ေက်ာ္ရွိရာမွ၂၀၀၈ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ တြင္၂၁၂၃ ဦးအထိ ႏွစ္ဆတုိးလာခဲ့သည္။ ထုိအထဲမွ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေပါင္း၉၀၀ ခန္႔သည္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္း ေဆာင္မ်ားဦးေဆာင္ခဲ့ သည့္ ၂၀၀၇ ၾသဂုတ္လဆႏၵျပပဲြမ်ားႏွင့္ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလသံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ဆႏၵျပပဲြမ်ား အလြန္တြင္အဖမ္းခံ အက်ဥ္းခ်ခံၾကရသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အေရ အတြက္သည္ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ တေလွ်ာက္လံုးတုိးၿမဲတုိးေနခဲ့သည္။ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ ေအာက္တုိ ဘာလ မွ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလအထိ တႏွစ္တာအတြင္းစစ္အစုိးရ၏အတုိက္အခံမ်ားဟုယူဆခံရေသာ သာမန္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူ ၁၁၀ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္ဟု သိရွိရေသာ္လည္းလက္ေတြ႔တြင္မူ ထုိပမာဏထက္ ပုိမုိ မ်ားျပားႏုိင္ပါ သည္။ေအေအပီပီမွ ထုတ္ျပန္သည့္ အက်ဥ္းသားစာရင္းမ်ားတြင္သတင္းအခ်က္အလက္ ရရွိႏုိင္ရန္ခဲယဥ္းသည့္အတြက္ တခါတရံ ေ၀းလံ ေခါင္ဖ်ား တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားမွ ေဒသခံျပည္သူမ်ားမၾကာခဏဆုိသလုိ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ခံရမႈမ်ားမပါ၀င္ေသးပါ။

ထုိ႔အျပင္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလမွစ၍ လြတ္ေျမာက္လာသည့္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဦးေရမွာ ၆၉ ဦးသာရွိပါသည္။ ေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္ ၂ လတာကာလအတြင္း အဖမ္းအဆီး ၁၈ ဦးရွိခဲ့ၿပီး ၆ ဦးသာ လြတ္ေျမာက္လာသည့္ စာရင္းတြင္ပါ၀င္ပါသည္။ ထုိစာရင္းမ်ားတြင္ စက္တင္ဘာလအတြင္းအဖမ္းခံရသည့္ ေက်ာင္းသား ၁၁ ဦးႏွင့္ စစ္အစုိးရမွ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားအား ေႏွာက္ယွက္ ဖ်က္ဆီး ရန္ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္သည္ဟု စြပ္စဲြထားသည့္ ဗံုးေဖာက္ခဲြမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အဖမ္းခံရသူ ၅ ဦးပါ၀င္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းတြင္အက်ဥ္းေထာင္ေပါင္း ၄၃ ခု၊ရဲဘက္စခန္းေပါင္း ၁၀၉ ခုႏွင့္အေရအတြက္ မသိႏုိင္ေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္စစ္ေၾကာေရးစခန္း ေပါင္းမ်ားစြာရွိပါသည္။ျမန္မာျပည္တြင္း၌ လူသိမ်ားေသာစစ္ေၾကာေရးစခန္း အနည္းငယ္မွလဲြ၍ လွ်ိဳ႕၀ွက္စစ္ေၾကာေရးစခန္းမ်ားစြာ လူမသိသူမသိ တည္ရွိေနပါသည္။

ေရြးေကာက္ပဲြအႀကိဳကာလတြင္လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထိန္းသိမ္းထားျခင္း၊ ျပင္ပေလာကႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ထားျခင္း၊ အခ်ဳပ္ အေႏွာင္ ခံရသူမ်ားထံမွမတရားသျဖင့္ ေျဖာင့္ခ်က္ရယူရန္ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အစုိးရအား ေ၀ဖန္သျဖင့္ လက္စားေျချခင္းႏွင့္ မေ၀ဖန္ရဲေစရန္ ျပစ္ဒဏ္ေပးၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမ်ားတရံမလပ္ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိပါသည္။

၂၀၀၉ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တေလွ်ာက္လံုးႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ဥပေဒဆုိင္ရာ အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ားမရွိသည့္ ဥပေဒမဲ့ တရားရံးမ်ားမွ အမိန္႔ခ်ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္းမ်ား ခံခဲ့ၾကရပါသည္။ ဥပမာအေနျဖင့္ အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ဗုိလ္မင္းယုကုိ သည္ မည္သည့္ ဥပေဒေရးရာအခြင့္အေရးမ်ားမွ မရရွိပဲ မည္သည့္ေရွ႕ေနႏွင့္မွခုခံ ကာကြယ္ပုိင္ခြင့္မရပဲေထာင္ဒဏ္ ၁၀၄ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရပါသည္ ။ ေထာင္၀င္းအတြင္း ဖြင့္လွစ္ၾကားနာသည့္လွ်ိဳ႕၀ွက္ တရားရံုးတခုမွ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ အမိန္႔ခ်ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ ၾကမ္းတမ္းျပင္းထန္ရက္စက္သည့္ ေထာင္ဒဏ္မ်ားႏွင့္ဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္သည့္ တရားရံုး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားသည္ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဥပေဒမဲ့တရားေရးစံနစ္အား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳေနေၾကာင္းထင္ရွား ေစပါသည္။

၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြကာလႏွစ္ခုစလံုးတြင္အက်ဥ္းက်ေနသည့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပ သည့္အခ်ိန္တြင္ ေထာင္တြင္း၌ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အနည္းဆံုး၂၁၀၀ေက်ာ္ အက်ဥ္းက်ေနၾကဆဲျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ထုိႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအေနႏွင့္ လြတ္လပ္မႈဆံုးရႈံးရံုတင္သာမက မဲေပးခြင့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ပါ၀င္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားတြင္ပါတီ၀င္ အျဖစ္ပါ၀င္ခြင့္တုိ႔ဆံုးရံႈးေနၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ဆုိလွ်င္ ပါတီအဖ်က္ခံရသည့္ အတြက္ရွိရင္းစဲြ ပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ဆံုးရံႈးရျခင္းမ်ား ရွိပါသည္။

ကုိမင္းကုိႏုိင္ကဲ့သုိ႔ေသာ သူမ်ားအတြက္မူ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ေရြးေကာက္ပဲြကာလအား ေထာင္တြင္းမွျဖတ္သန္းရသည့္ အေတြ႔အႀကံဳ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားထဲမွအနည္းဆံုး ၄၅ ဦးသည္ ေရြးေကာက္ပဲြကာလႏွစ္ခုစလံုးတြင္ ေထာင္က်ေနရသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအထဲမွ အနည္းဆံုး ၃၀ ဦးသည္ ၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြကာလ ႏွစ္ခုစလံုးတြင္အႏွစ္ ၂၀ လံုးလံုး အက်ဥ္းက် ေနၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတဦးျဖစ္သူကရင္ အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးမွ ကုိခင္ေမာင္လင္း သည္ ၁၉၈၂ခုႏွစ္ကတည္းက ယခုအခ်ိန္အထိအက်ဥ္းက်ေနခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။

ဦးအုန္းသန္း ႏွင့္ျပည္သူ႔အခ်စ္ေတာ္ အႏုပညာရွင္ ကုိဇာဂနာ ကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္ ၂၀ တာကာလ တေလွ်ာက္ လံုးအႀကိမ္ႀကိမ္ ေထာင္က်လုိက္ ျပန္လြတ္လုိက္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပဲြ ကာလတြင္ အက်ဥ္းက်ေနခဲ့ၾကပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ျပန္လြတ္လာၿပီး ယခုအခ်ိန္တြင္ ထပ္မံအက်ဥ္းက်ေန ၾကသျဖင့္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြကာလ ကုိလည္း ေထာင္တြင္းမွပင္ ျဖတ္သန္းရမည့္ သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆုိလွ်င္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသူျဖစ္သျဖင့္ယခုေရြးေကာက္ပဲြသည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ျဖတ္သန္းရမည့္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္သည္။

အက်ဥ္းေထာင္တြင္းရွိႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦး တုိ႔ကဲ့သုိ႔အက်ဥ္းခ်ခံ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ မည္သည့္ ဒီမုိကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းေရးတြင္ မဆုိအေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ရွိၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ အလားတူစြာပင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္ငန္းစဥ္တေလွ်ာက္ ျပည္သူကုိဦးေဆာင္မႈ ေပးႏုိင္ေသာ ကုိမင္းကုိႏုိင္ ကဲ့သုိ႔ ၈၈မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကုိဇာဂနာကဲ့သုိ႔ ျပည္သူခ်စ္သည့္အႏုပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ဦးဂမၻီရ ကဲ့သုိ႔ သံဃာေခါင္း ေဆာင္မ်ား စသည့္ လူသိထင္ရွား ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပားသည္လည္း အက်ဥ္းခ် ခံေနၾကရပါသည္။

၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၄၈၅ေယာက္အေရြးခံခဲ့ရၿပီး ထုိအထဲမွ ၃၉၂ေယာက္သည္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိ ကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွ ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိတြင္ အေရြးခ်ယ္ခံ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၁၂ေယာက္ အက်ဥ္းက်ေနၾကဆဲျဖစ္ၿပီး ၃၄ေယာက္မွာ ျပည္ပတြင္ ေရာက္ရွိေနၾကပါသည္။ ထုိအက်ဥ္းက်ေနဆဲ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ၁၂ေယာက္အနက္ ၁၀ေယာက္မွာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွ ျဖစ္ၿပီးအျခားႏွစ္ဦးမွာ တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဦးခြန္ထြန္းဦးႏွင့္ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေက်ာ္မင္းသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြ တြင္အမတ္ေနရာ ၄ ေနရာ အႏုိင္ရရွိခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကရက္တစ္ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီမွ ရုိဟင္ဂ်ာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖမ္းဆီးခံရကာလက္ရွိတြင္ ျမင္းၿခံေထာင္၌ေထာင္ဒဏ္ ၄၇ ႏွစ္ က်ခံေနရပါသည္။ ဦးေက်ာ္မင္းသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားျပဳေကာ္မီတီ အဖဲြ႔၀င္တဦးလည္း ျဖစ္သည္။

ဦးခြန္ထြန္းဦးသည္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ၿပီးလွ်င္ အင္အားအႀကီးဆံုးပါတီအျဖစ္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြ တြင္ အမတ္ေနရာ ၂၃ ေနရာ အႏုိင္ရရွိခဲ့သည့္ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ပါသည္။ ဦးခြန္ထြန္းဦးသည္ လက္ရွိတြင္ရာသီဥတု ဆုိးရြားသည့္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုိင္းရွိကခ်င္ျပည္နယ္ ပူတာအုိေထာင္၌ေထာင္ဒဏ္ ၉၃ ႏွစ္ က်ခံေနရပါသည္။ ဦးခြန္ထြန္းဦးသည္ ၂၀၀၅ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔တြင္အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး အမ်ိဳးသားညီလာခံအားေႏွာက္ယွက္မႈ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္ရန္ ႀကံစည္မႈ၊ စာေပစိစစ္ေရးဥပေဒႏွင့္ မတရားအသင္းဥပေဒတုိ႔ႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ဦးခြန္ထြန္းဦးအား အျခားေသာႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္၊ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနစဥ္ ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၄င္းႏွင့္အတူ ရွမ္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီမ ွဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္ ကဲ့သုိ႔ အျခားတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္အမ်ားအျပားလည္း ဖမ္းဆီးခံခဲ့ၾကရပါသည္။

အသက္ ၇၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္သည္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀၆ ႏွစ္ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ထုိရွမ္းတုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး သည္အဖမ္းမခံရခင္ အခ်ိန္အထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အားေထာက္ခံေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းတုိ႔လုိလားသည့္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ရဲရင့္ပြင့္လင္းစြာ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆုိခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ လက္ရွိတြင္ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား၊ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားႏွင့္ရဲဘက္ စခန္းမ်ားတြင္ တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အနည္းဆံုး၂၃၃ေက်ာ္ အက်ဥ္းက် ေနၾကသည္။

စက္တင္ဘာလ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ စစ္အစုိးရမွမြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ကရင္နီျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ကခ်င္ျပည္နယ္ၾကားရွိ ေက်းရြာေပါင္း၃၄၀၀ေက်ာ္တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားက်င္းပမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဓမၼေနရာေျပာင္း ေရႊ႕ခံရသူတုိင္းရင္းသားျပည္သူ ၅၀၀၀၀၀ေက်ာ္သည္လည္း ေရြးေကာက္ပဲြတြင္မဲေပးႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ ခန္႔မွန္းေျချပည္သူ တစ္သန္းခဲြ ခန္႔ မဲေပးခြင့္ဆံုးရံႈးခဲ့ရပါသည္။

စစ္အစုိးရ၏ယခုကဲ့သုိ႔ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားအား ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားမွ ဖယ္ထုတ္ထားျခင္း၊ ထင္ရွားသည့္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ား အား ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ားျဖင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် ထားျခင္းသည္ စစ္မွန္သည့္ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္ရန္လုိအပ္ေသာ တုိင္္းရင္းသား အားလံုးပါ၀င္သည့္ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ရန္စစ္အစုိးရဘက္မွ ဆႏၵမရွိေၾကာင္းသက္ေသတခုပင္ျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အဖဲြ႔၀င္ေပါင္း အနည္းဆံုး၄၁၃ ဦး လက္ရွိတြင္ အက်ဥ္းက်ေနၾကပါ သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လြန္ခဲ့သည့္၂၁ ႏွစ္တာကာလတြင္ ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရ ပါသည္။ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အဖဲြ႔၀င္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားထဲတြင္ အမ်ားစုျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည့္ ေရႊဂံုတုိင္ေၾကျငာစာတမ္းတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒမ်ားအား ေသခ်ာစြာေလ့လာၿပီး ဒီမုိကရက္တစ္စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီမွသာ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ဟု ေၾကျငာခဲ့ပါသည္။

ထုိအထဲတြင္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးအားျခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးေရး၊ ဒီမုိကရက္တစ္ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ မကုိက္ညီေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအားျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရး၊ ေရြးေကာက္ပဲြသည္ လြတ္လပ္တရားမွ်တၿပီး ႏုိင္ငံတကာေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမႈ ေအာက္တြင္အလံုးစံုပါ၀င္ႏုိင္သည့္ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေရး စသည္တုိ႔ ပါ၀င္ပါသည္။

စစ္အစုိးရသည္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္၏ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားအား လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့ၿပီးယခုအပတ္အတြင္း ႏုိ၀င္ဘာ ၇ရက္ေန႔တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပအံ့ဆဲဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေပါင္း အနည္းဆံုး ၂၂၀၃ ဦးသည္ ေထာင္တြင္းအက်ဥ္းခ်ခံ ေနရဆဲျဖစ္ၿပီးႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာႏွင့္ေလ့လာသူမ်ားအားလည္း ျပည္တြင္း၀င္ခြင့္မျပဳပါ။ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္သည္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္မဟုတ္ ဟုဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္မတ္လတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒသစ္ႏွင့္ႏုိင္ငံေရး ပါတီမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ (၂/၂၀၁၀) အခန္း ၁၊ အပုိဒ္ခဲြ၂ (စ်) အရ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားအားအက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း အက်ဥ္းက်ေနသည့္ (သုိ႔) ထိန္းသိမ္းခံထားရသည့္ပါတီ၀င္မ်ားအား ပါတီ၀င္ အျဖစ္ လကၡံထားျခင္းအားတားျမစ္ထားသည္။ စစ္အစုိးရမွ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အားအက်ဥ္းက်ေနသည့္ ပါတီ၀င္မ်ားအား ပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ရပ္ဆုိင္းရန္သုိ႔မဟုတ္ပါက ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ရပ္တည္ျခင္းမွ ရပ္ဆုိင္းရန္ရာဇသံေပးခဲ့ပါသည္။ အက်ဥ္းက်ေနသည့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ပါတီ၀င္ ၄၁၃ ေယာက္အား ပါတီ၀င္အျဖစ္မွ ရပ္ဆုိင္းရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့သည့္ အတြက္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္အား စစ္အစုိးရမွ ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္မွဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။

အတုိက္အခံမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈမ်ားအား ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း
ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားနီးကပ္လာသည္ႏွင့္ အမွ်ျပည္သူလူထု၏ ႏုိင္ငံသားဆုိင္ရာ အေျခခံရပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား အား ထပ္မံကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည္ ့တားျမစ္ပိတ္ပင္မႈအသစ္မ်ားအားစစ္အစုိးရမွ တုိးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ တည္ရွိၿပီးသားကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား ျဖစ္သည့္ ၅ ဦးထက္ပုိ မစုေ၀းရန္၊ အေျခခံဥပေဒအားဆန္႔က်င္ျခင္း၊ ေ၀ဖန္ျခင္းမျပဳရန္ႏွင့္ အလုပ္သမားလယ္သမားသမဂၢမ်ား၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔မ်ားတြင္အဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ျခင္း အေပၚပိတ္ပင္ တားျမစ္ျခင္း မ်ားအျပင္၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဂြ်န္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ျပဌာန္းလုိက္ေသာ အမိန္႔အမွတ္၂/၂၀၁၀ အရ အလံကုိင္ေဆာင္ျခင္း၊ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ေအာ္ဟစ္ျခင္းႏွင့္လမ္းေလွ်ာက္ ခ်ီတက္ျခင္းမ်ားအားစစ္အစုိးရမွ ထပ္မံပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္လုိက္ပါသည္။

ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚေႏွာက္ယွက္ဟန္႔တားသူ မည္သူမဆုိ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ အထိ ခ်မွတ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံပုိင္သတင္းဌာန မ်ားမွတဆင့္ စစ္အစုိးရမွ သတိေပးၿခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ားလည္း ျပဳလုပ္လ်က္ရွိပါသည္။ ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာမွတဆင့္ “ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ရပ္ရြာတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးတရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိ ေႏွာက္ယွက္ဟန္႔တားသည့္မည္သည့္ ေျပာဆုိမႈမ်ိဳး၊ေရးသားျဖန္႔ေ၀မႈမ်ိဳး၊ ေ၀ ဖန္မႈမ်ိဳးကုိမဆုိ” ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ အထိျပစ္ဒဏ္ေပးႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ၁၉၉၆ဥပေဒ သည္ တည္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းျပည္သူလူထုအား အသိေပးၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါသည္ ။

၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြအား ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား
ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်အႏွိပ္စက္ခံရမည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ျပည့္ႏွက္ေနသည့္တုိင္ ရဲရင့္ေသာ ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္ပဲြ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိၾကပါသည္။ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္မဲမေပးပဲ ဆန္႔က်င္ရန္ တုိက္တြန္းသည့္စာရြက္စာတမ္း ေၾကျငာခ်က္ျဖန္႔ေ၀ျခင္းမ်ား ရန္ကုန္ႏွင့္မႏၱေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိပါသည္။ ထုိလႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖဲြ႔ႏွင့္မ်ိဳးဆက္လိႈင္းလူငယ္အဖဲြ႔တုိ႔မွ ဦးေဆာင္ေနၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။ ထုိအဖဲြ႔မ်ားမွအခ်ိဳ႔အဖဲြ႔၀င္မ်ားမွာ လက္ရွိကာလတြင္ အက်ဥ္းက်ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖဲြ႔မွ၃၉ ဦး၊ မ်ိဳးဆက္လိႈင္းအဖဲြ႔မွ၂၁ ဦးႏွင့္ ဗကသမွ အဖဲြ႔၀င္၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔တုိ႔ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၂၇ရက္ေန႔တြင္ စစ္အစုိးရမွ တဘတ္သတ္ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ မွလူငယ္အဖဲြ႔၀င္မ်ားသည္ ရန္ကုန္တုိင္းအတြင္းရွိအင္းစိန္ႏွင့္ မဂၤလာဒံု ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြဆန္႔က်င္ေရးစာရြက္စာတမ္းမ်ား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကပါ သည္။ ထုိေၾကျငာခ်က္မ်ားတြင္ ‘လူတုိင္းတြင္ မဲေပးခြင့္ရွိသလုိမဲမေပးပဲလည္း ေနပုိင္ခြင့္ရွိသည္’ ဟု ေဖာ္ျပထားၿပီး လူစည္ကားရာ လမ္းမ်ား၊ ဘတ္စ္ကားဂိတ္မ်ားႏွင့္ ေစ်းမ်ားတြင္ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္လူငယ္အဖဲြ႔၀င္တဦးမွ “ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့လူတုိင္း မဲေပးခြင့္ရွိသလုိမဲမေပးပဲ ေနပုိင္ခြင့္လည္းရွိတယ္ဆုိတဲ့အေေပၚ အေျခခံၿပီး ဒီစာရြက္ေတြကုိေ၀တာပါ” ဟု ဆုိသည္။ အာဏာပုိင္မ်ားမွဖမ္းဆီးမႈမ်ား မလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း စာရြက္ေ၀ေနသူမ်ားအား ဓါတ္ပံု ရုိက္ယူျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ( ဓါတ္ပုံရုိက္ျခင္းမွာ တခ်ိန္တြင္ ဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းရန္ အေထာက္အထားယူျခင္းဟု ဆုိႏုိင္္သည္ )

ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈမ်ား ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားမႈမ်ား
ေရြးေကာက္ပဲြအႀကိဳကာလတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေပါင္း မ်ားစြာအားမွတ္တမ္းျပဳစု ထားပါသည္။ ေအေအပီပီမွမွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားတြင္စစ္အစုိးရ၏ ေရြးေကာက္ပဲြအားဆန္႔က်င္မွဳအပါအ၀င္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အျခားႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေၾကာင့္ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ အက်ဥ္းခ်ျခင္းမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။

၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြအား ဆန္႔က်င္ျခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေပါင္း၁၅ ဦးထက္မနည္း အဖမ္းခံရၿပီးျဖစ္သည္။ စက္တင္ဘာလထဲတြင္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ၁၁ ဦးေရြးေကာက္ပဲြဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ အဖမ္းခံခဲ့ရပါသည္။ ၄င္းတုိ႔ထဲမွ ၅ ဦးသည္ စက္တင္ဘာလ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး၃ ဦးမွာ ၁၇ ရက္ေန႔ႏွင့္ ေနာက္ထပ္၃ ဦးမွာ ၁၈ ရက္ေန႔တုိ႔တြင္အသီးသီး အဖမ္းခံခဲ့ၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိေက်ာင္းသား ၁၁ ဦးအနက္ကုိခ်မ္းေျမ႕ေအာင္ႏွင့္ ကုိရဲလင္းၿဖိဳးတုိ႔ႏွစ္ဦးျပန္လြတ္လာသည့္ အတည္ျပဳခ်က္သာေအေအပီပီမွ ရရွိခဲ့ပါသည္။ က်န္၉ ဦး မွာ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္းတရားရံုးတင္ စစ္ေဆးၾကားနာျခင္းမရွိသည့္အျပင္ ဥပေဒႏွင့္အညီမဟုတ္ပဲ ထိန္းသိမ္းခံေနရဆဲျဖစ္ပါသည္။ ထုိေက်ာင္းသားမ်ားသည္ဒဂံုတကၠသုိလ္၀င္းအတြင္း “ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီကုိ မဲေပးရင္ျပည္သူနဲ႔ သံဃာေတြ ထပ္အသတ္ခံရလိမ့္မယ္” “၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြကစစ္အစုိးရကုိ သက္ဆုိး ရွည္ေစ လိမ့္မယ္” ဟု ေရးသားထားသည့္ စာတမ္းမ်ားျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကသည္။

ေက်ာင္းသားမ်ားအားပစ္မွတ္ထားျခင္းမွာ အသစ္အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။လက္ရွိတြင္ ေက်ာင္းသား ၂၈၃ဦးထက္မနည္း ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ မ်ားတြင္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ပါ၀င္ခဲ့သည့္အတြက္အက်ဥ္းက် ခံေနၾကပါသည္။ ထုိအထဲမွအခ်ိဳ႕မွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္မွ်သာ ရွိေသး သည္။

သက္ေတာ္၂၈ ႏွစ္ရွိ သံဃာေတာ္ ဦးဥကၠံသသည္ေရြးေကာက္ပဲြအား ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားခဲ့သည့္အတြက္ဇႏၷ၀ါရီလအတြင္း မြန္ျပည္နယ္ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ရဲသတင္းတပ္ဖဲြ႔မွဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ဦးဥကၠံသသည္ ေရးွေမာ္လၿမိဳင္ ကားလမ္းေပၚတြင္ “၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြ အလုိမရွိ” ဟု မႈတ္ေဆးျဖင့္ေရးသားခဲ့့ပါသည္။ ရဲသတင္းတပ္ဖဲြ႔မွဦးဥကၠံသႏွင့္အတူ လက္ပ္ေတာ့ပ္ကြန္ပ်ဴတာ၊ ဗီဒီယုိ ကင္မရာႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြဆန္႔က်င္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ား သိမ္းယူခဲ့သည္။ ဦးဥကၠံသအား စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ပံုႏွိပ္ဥပေဒ၊ အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒႏွင့္အမ်ားျပည္သူ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈအားေႏွာက္ယွက္ဟန္႔တားသည့္ ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) တုိ႔အရ ေထာင္ဒဏ္၁၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရပါသည္။

ဦးဥကၠံသသည္အစာအိမ္ေ၀ဒနာႏွင့္ အဖ်ားေ၀ဒနာတုိ႔ခံစားေနရေသာ္လည္း အာဏာပုိင္တုိ႔မွသူ႔အား အင္းစိန္ေထာင္မွသာယာ၀တီ ေထာင္ သုိ႔ ေအာက္တုိဘာလ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာင္းေရြ႕လုိက္ေၾကာင္းေအေအပီပီမွ သတင္းရရွိပါသည္။မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွရရွိသည့္ သတင္းအရဦးဥကၠံသအား သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားစဥ္အာဏာပုိင္မ်ားမွ အတင္းအဓမၼလူ၀တ္လဲေစခဲ့ၿပီး ညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ထုိ႔အတြက္ဦးဥကၠံသအား ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ေခတၱ ေဆးရံတင္ခဲ့ရေၾကာင္းလည္းသိရပါသည္။

ယခုလက္ရွိကာလတြင္သံဃာေတာ္ စုစုေပါင္း ၂၆၂ ပါးထက္မနည္းအက်ဥ္းက်ေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။

အတုိက္အခံအားသိကၡာခ်တုိက္ခုိက္ရန္ ႏုိင္ငံပုိင္သတင္းမီဒီယာအားအသံုးခ်မႈ စစ္အစုိးရသည္ ႏုိင္ငံပုိင္ သတင္းဌာနမ်ား အား အတုိက္ အခံအား သိကၡာခ်တုိက္ခုိက္ရန္အသံုးျပဳလ်က္ ရွိပါသည္။ ႏုိင္ငံပုိင္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ အားအသံုးျပဳကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိေသာ ျပသနာအားလံုးတုိ႔သည္ ျပည္ပ အဖ်က္သမားမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းရွိပုဆိန္ရိုးတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုအျပစ္ပံုခ် တုိက္ ခုိက္မႈ မ်ားက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။

၂၀၁၀ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ျပည္ပေရာက္ အတုိက္အခံအဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ ပတ္သက္သူမ်ားအား လူ၁၀ ဦးထက္ မနည္း ေသဆံုးခဲ့ရေသာသၾကၤန္ဗံုးကဲြမႈအပါအ၀င္ဗံုးေပါက္ကဲြမႈမ်ားႏွင့္ေဖါက္ခဲြရန္ ၾကံစည္မႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္သည္ဟု စြပ္စဲြထားပါသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားက်င္းပရန္ရက္ပုိင္းမွ်သာအလုိ ေအာက္တုိဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ စစ္အစုိးရသည္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ မွတဆင့္ ျပည္ပရွိ အတုိက္အခံအဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းရွိအဖဲြ႔အစည္းမ်ားအား အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားအျဖစ္ “ေသာင္းက်န္းသူမ်ားႏွင့္ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ား၏ လက္ေ၀ခံေနာက္ၿမီးဆဲြ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား အား ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးရန္ႏုိင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ေအးခ်မ္း သာယာေရးတုိ႔ ပ်က္ျပားေစရန္ရည္ရြယ္ကာ တုိင္းျပည္အတြင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားအားက်ဴးလြန္ လ်က္ရွိၾကသည္” ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ စြပ္စဲြခဲ့ပါသည္။

ေရြးေကာက္ပဲြအား ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္အပါအ၀င္ အျခား အေရးပါေသာ အေဆာက္အဦမ်ားအား ေဖာက္ခဲြရန္ၾကံစည္သည္ဟု စြပ္စြဲကာ အနည္းဆံုး လူ ၅ ဦးအား ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားပါသည္။ ထုိသူတုိ႔အား ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအရံုးႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး တုိ႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္သည္ဟု အတိအလင္း စြပ္စဲြထားသည့္ သတင္းတပုဒ္အား ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

သၾကၤန္ကာလအတြင္းေပါက္ကဲြမႈျဖစ္ၿပီးေနာက္ကုိၿဖိဳးေ၀ေအာင္အား “အၾကမ္းဖက္ေဖါက္ခဲြေရးသမား” “လူသတ္သမား” ဟု ေမလ ၆ ရက္တြင္က်င္းပေသာသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြတခုတြင္ရဲခ်ဳပ္မွ လူသိရွင္ၾကား စြပ္စဲြခဲ့ပါသည္။ ကုိၿဖိဳးေ၀ေအာင္သည္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ႏွင့္ မည္သုိ႔မွ်မပတ္သက္ေသာ္လည္း ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ အတုိက္အခံ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ အခ်ိဳ႕အားသိကြ်မ္းရံုမွ်ျဖင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ စြပ္စဲြ ဖမ္းဆီးခံရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ႏွစ္လ အၾကာတြင္မွ ကုိၿဖိဳးေ၀ေအာင္အားရံုးတင္ၾကားနာ စစ္ေဆးခဲ့ပါသည္။ကမၻာ့ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း အပုိဒ္ ၁၁ တြင္ “လူအမ်ားေရွ႕ေမွာက္၌ ဥပေဒအတုိင္းစစ္ေဆး၍ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ဟု ထင္ရွား စီရင္ျခင္း ခံရသည့္ အခ်ိန္အထိ ျပစ္မႈႏွင့္တရားစဲြဆုိျခင္းခံရသူတုိင္းသည္ အျပစ္မဲ့သူဟူ၍ယူဆျခင္းခံထုိက္သည့္ အခြင့္အေရးရွိ သည္” ဟု အတိအလင္း ျပဌာန္းထားပါသည ္။အျပစ္မဲ့သူဟု ယူဆရာတြင္ အမႈမစစ္ေဆးခင္ႏွင့္ အမႈအား ၾကားနာ စစ္ေဆးေနစဥ္ ကာလတ ေလွ်ာက္လံုးပါအက်ံဳး၀င္ပါသည္။

အတုိက္အခံမ်ားအားအမႈဆင္ျခင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္စစ္အစုိးရအား ျပန္လည္ေျပာဆုိ၀ံ့သူရင္ဆုိင္၀ံ့သူ ႏုိင္ငံေရးအတုိက္အခံမ်ားႏွင့္ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားအား ဘယ္တုန္းကမွ မက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားႏွင့္ စစ္အစုိးရမွ အျပစ္ရွာ ပုဒ္မတပ္ကာဥပေဒႏွင့္အညီမဟုတ္ေသာ ေထာင္သြင္းအ က်ဥ္းျခင္းသည္ အျမစ္တြယ္ေနသည့္ ႏွိပ္ကြပ္မႈပံုစံတမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အမႈဆင္ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းသည္ဥပေဒအား ဆုိးရြားစြာ အလဲြသံုးစားလုပ္မႈျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ ခ်ိဳးေဖာက္ရာတြင္ျပစ္မႈအမွန္တကယ္ က်ဴးလြန္သူအားေဖာ္ထုတ္ရန္ သင့္ေတာ္သည့္စံုစမ္း စစ္ေဆးျခင္းမ်ိဳးျပဳလုပ္ျခင္း မရွိသည့္အျပင္အမွန္တကယ္က်ဴးလြန္သူမ်ားအားလည္းဥပေဒေရွ႕ေမွာက္သုိ႔ ေဆာင္ၾကဥ္းမႈမ်ိဳးလည္းမရွိပါ။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ၁၉၉၆ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေပါက္ကဲြမႈမ်ားအၿပီးတြင္စစ္အစုိးရမွ အတုိက္အခံႏုိင္ငံေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ နာမည္ႏွင့္ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းေစရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္အေနႏွင့္ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားအားမတရားစြပ္စဲြကာ ညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္၍ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ျခင္းမ်ားရွိပါသည္။

အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အဖဲြ႔၀င္ ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကုိညီညီဦးႏွင့္ ကုိသန္႔ေဇာ္တုိ႔အား၁၉၈၉ခုႏွစ္ သန္လ်င္ ေရနံခ်က္စက္ရံုဗံုး ေပါက္ ကဲြမႈတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္က်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စဲြကာ သက္ေသမခုိင္လံုပဲ အတင္းအက်ပ္ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းရယူထားသည့္ ေျဖာင့္ခ်က္မ်ား အေပၚအေျခခံကာႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈႏွင္ ့ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္႔ သက္ေသသာဓကရွိပါသည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဗံုးခဲြမႈအားအမွန္တကယ္ က်ဴးလြန္ခဲ့သူမွေျဖာင့္ခ်က္ေပးကာ ေထာင္ဒဏ္၁၀ ႏွစ္အမိန္႔ခ်မွတ္ခံခဲ့ရၿပီးလြတ္ရက္ေစ့၍ ျပန္လြတ္ၿပီးသည့္တုိင္ ကုိသန္႔ေဇာ္ ႏွင့္ ကုိညီညီဦး တုိ႔ျပန္မလြတ္ပဲ ယေန႔အထိ အက်ဥ္းက်ေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။

သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကင္းမဲ့ျခင္း
စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအားေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်မႈမ်ားႏွင့္ က်ပ္တည္းျပင္းထန္သည့္ စိစစ္ေရး ဥပေဒမ်ားခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္သတင္းလြတ္လပ္မႈ အကင္းမဲ့ဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားစာရင္းတြင္ပါ၀င္ေနပါသည္။ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၊ ဓါတ္ပံုဆရာမ်ား၊ ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ား အပါအ၀င္လက္ရွိကာလတြင္ သတင္းႏွင့္စာနယ္ဇင္းသမား အနည္းဆံုး၄၀ ဦး အက်ဥ္းက်ေနၾကပါ သည္။ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားသာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈမ်ားရင္ဆုိင္ၾကရသည္မဟုတ္ပဲ ဂီတပညာရွင္မ်ား၊ ဟာသသရုပ္ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အျခားအႏုပညာရွင္မ်ား သည္ လည္းဖိႏွိပ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးအားရင္ဆုိင္ ေနၾကရပါသည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလ အတြင္းတြင္ နယ္စည္းမျခားသတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႔မွ ႏွစ္စဥ္သတင္းႏွင ့္စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာအားထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထုိအစီရင္ခံစာထဲတြင္ အီရန္ႏွင့္ေျမာက္ကုိရီးယား ႏုိင္ငံတုိ႔အထက္တြင္ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၇၈ ႏုိင္ငံ တြင္ ၁၇၄ အဆင့္ျဖင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိဆံုးပဥၥမေ ျမာက္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္။ ျပည္ပ အဆက္အ သြယ္ ျဖတ္ေတာက္ထားၿပီးျဖစ္သည့္တုိင္စစ္အစုိးရသည္ ေရြးေကာက္ပဲြကာလအတြင္းမည္သည့္ႏုိင္ငံရပ္ျခား သတင္းေထာက္မ်ားကုိ မွျပည္ တြင္း သုိ႔ ၀င္ခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ေၾကာင္းေအာက္တုိဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
ကႏၱာရ၀တီသ တင္းဌာနမွအယ္ဒီတာ ကုိညီညီထြန္းသည္ အဖမ္းခံရၿပီးတႏွစ္အၾကာ ေအာက္တုိဘာလ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၃ ႏွစ္ခ်မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။ကုိညီညီထြန္းအား မတရားအသင္းဥပေဒ၊လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒႏွင့္ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္း ဆက္သြယ္ ေဆာင္ ရြက္ေရး ဥပေဒတုိ႔ျဖင့္အမိန္႔ခ်ျခင္းျဖစ္ပါသည္။စစ္အစုိးရ အာဏာပုိင္မ်ားမွကနဦးတြင္ ကုိညီညီထြန္းအား ျမန္မာျပည္ တြင္းျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္ဗုံုးေပါက္ကဲြမႈမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ကာ တရားရံုးတင္ရန္စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္းထုိစြပ္စဲြခ်က္မ်ားအား ေနာက္ပုိင္းတြင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။အတင္းအဓမၼ ေျဖာင့္ခ်က္ ရယူရန္ႀကိဳးပမ္းသည့္အေနႏွင့္ ကုိညီညီထြန္းအားရဲအုပ္ ေအာင္စုိးႏုိင္ အပါအ၀င္ရဲ ၁၆ ဦးတုိ႔မွ ေျခာက္ရက္တုိင္တုိင္အလွည့္က် ေန႔ေရာညပါ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းခဲ့ၾကသည္။အရုိက္အႏွက္ ခံရေသာေၾကာင္းကုိညီညီထြန္း၏ ေခါင္းႏွင့္ခႏၵာ ကုိယ္တြင္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားရရွိခဲ့သည္။ ကုိညီညီထြန္းသည္ရိုက္ႏွက္ခံရရံုမွ်မက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာလည္းေစာ္ကားခံရပါသည္။ စစ္ေဆးေသာရဲအရာရွိမ်ားမွ ကုိညီညီထြန္း၏စအုိအတြင္း နံပါတ္တုတ္ျဖင့္ထုိးသြင္းေမႊေႏွာက္ျခင္းမ်ားက်ဴးလြန္ခဲ့ၾကပါသည္။ ႏွိပ္စက္ခံရေသာဒဏ္ေၾကာင့္ ကုိညီညီထြန္း၏ ဦးေခါင္းႏွင့္ ခႏၵာကုိယ္ ေပၚတြင္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ က်န္ရွိေနပါသည္ ။
အလြတ္ပညာသင္ဆရာမႏွင့္ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံသတင္းေထာက္ျဖစ္သူမလွလွ၀င္းသည္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒအားခ်ိဳးေဖာက္သည္ဟုဆုိကာ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ ၂၀ ခ်မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရပါ သည္။မလွလွ၀င္းသည္ ဒီမုိကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံအတြက္ မေကြးတုိင္းပခုကၠဴၿမိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတခုတြင္သံဃာေတာ္မ်ားအား ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီးအျပန္ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး။ေအာက္တုိဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္မလွလွ၀င္းႏွင့္ အေဖာ္ျဖစ္သူကုိျမင့္ႏုိင္တုိ႔အား ပခုကၠဴတရားရံုးမွတရားမ၀င္ တင္သြင္းထားသည့္ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္ ပုိင္ဆုိင္ေမာင္းႏွင္မႈႏွင့္ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္စီ ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။
ေထာင္တြင္း၌ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ စစ္ေၾကာၿပီးသည့္အခါသူတုိ႔ႏွစ္ဦးအား အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၃၃ အရ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားသည့္အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းမ်ားအားအသံုးျပဳကာ ႏုိင္ငံေတာ္အားဆန္႔က်င္သည့္ သတင္း အခ်က္အ လက္မ်ား အား ျပည္ပသုိ႔ေပးပုိ႔မွဳျဖင့္ထပ္မံတရားစဲြဆုိ ခဲ့ပါသည္။ယခုအခါတြင္ မလွလွ၀င္းသည္ေထာင္ဒဏ္ စုစုေပါင္း ၂၇ ႏွစ္က်ခံေနရသည္။
ဒီမုိကေရစီစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ေရြးေကာက္ပဲြတခုအတြက္လြတ္လပ္ေသာသတင္း မီဒီယာမ်ား လုိအပ္ပါသည္။ သတင္းႏွင့္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအားဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းႏွင့္ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ျခင္းတုိ႔သည္ စစ္အစုိးရမ ွေျပာဆုိေနေသာ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႔က်င္ေနသည့္အျပင္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မဆုိ အာဏာဆက္လက္ ကိုင္စဲြထားရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈတခုအျဖစ္သိသာထင္ရွားေနပါသည္။

စစ္အစုိးရအားဆန္႔က်င္အတုိက္အခံလုပ္ျခင္း၏ေနာက္ဆက္တဲြမ်ား
စစ္အစုိးရမွ၄င္း၏ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းဟုေခၚဆုိသည့္ႏုိင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုအားထိခုိက္ေအာင္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္သူေႏွာက္ယွက္သူ မွန္သမွ် မည္သည့္အက်ိဳးဆက္မ်ားခံစားရမည္ဆုိသည္ကုိ ရက္ရက္စက္စက္ဖိႏွိပ္ျခင္း ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ရွည္ခ်ျခင္းမ်ားျဖင့္ နမူနာ ျပၿခိမ္း ေျခာက္ခဲ့ပါသည္။ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြက်င္းပမည္ဟု ေၾကညာၿပီးသည့္ေနာက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္ ေန႔တြင္ စစ္အစုိးရမွ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒ ၁/၂၀၀၈ အားထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါသည္။ ထုိဥပေဒအရ ဆႏၵ ခံယူ ပဲြအား ေႏွာက္ယွက္သူ၊ ေႏွာက္ယွက္ရန္ႀကံသူ၊ ဆန္႔က်င္ စာရြက္စာတမ္းျဖန္႔ေ၀သူ ပုိစတာကပ္သူမ်ားအား ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ႏုိင္သည္ဟု ထုတ္ျပန္ထားပါသည္။ ထုိဥပေဒထုတ္ျပန္၍ ျပည္သူမ်ားအားဆႏၵခံယူပဲြအား မကန္႔ကြက္ႏုိင္ေစရန္၊ ကန္႔ကြက္မဲ ေပးရန္ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား မျပဳႏုိင္ရန္ တားျမစ္ပိတ္ပင္လုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေမလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြမ်ား က်င္းပေသာအခါအဖမ္းအဆီး အႏွိပ္အကြပ္ မ်ားလွေသာ္လည္းဆန္႔က်င္မဲေပးေရး လႈပ္ရွားမႈေပါင္းမ်ားစြာျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။ ဆန္႔က်င္မဲေပးေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဖမ္းခံရသူ အက်ဥ္းခ်ခံရသူေပါင္း၇၉ ဦးအား ေအေအပီပီမွ မွတ္တမ္းတင္စာရင္းျပဳစုထားပါသည္။ ဆန္႔က်င္မဲေပးေရး လႈပ္ရွားမႈ သည္ျပည္သူလူထုအား ၄င္းတို႔၏ အေျခခံႏုိင္ငံေရးအခြင့္ အေရးမ်ား အားလက္ေတြ႔က်င့္သံုးတတ္ေစရန္အားေပးရင္း မတရားသည့္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒအား ကန္႔ကြက္မဲေပးရန္ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္နည္းလမ္းျဖင့္လႈံ႔ေဆာ္သည့္ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ပါသည္။

ယခုလက္ရွိတြင္ ကန္႔ကြက္မဲေပးေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးအက်ဥ္းက်ေနသူ အနည္းဆံုး ၂၂ဦး ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနဆျဲဖစ္ပါ သည္။

စစ္အစုိးရ၏ မည္သည့္အတုိက္အခံကုိမ်ွ သည္းမခံပဲ ဖိႏွိပ္ျခင္းအား နာဂစ္မုန္တုိင္းအၿပီး မုန္တုိင္းဒဏ္ခံ ျပည္သူမ်ားအား ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ ရန္ႀကိဳးပမ္းသည့္ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ၂၁ ဦးအား ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်ထားျခင္းအား သာဓကအျဖစ္ ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ မုန္တုိင္းတုိက္ခတ္အၿပီး စစ္အစုိးရမွ ျပည္သူမ်ားအား ကူညီေထာက္ပံ့ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ သာမန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ စစ္အစိုးရလုပ္ေဆာင္ရန္ပ်က္ကြက္သည္မ်ားအား ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ကူညီရန္ ႀကိဳးစားလာၾကပါသည္။

ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္မည္သုိ႔မွ်မသက္ဆုိင္သည့္ ေသဆံုးသူမ်ား၏ ရုပ္ကလာပ္မ်ားအား လုိက္လံေကာက္ယူကာ ျမွဳပ္ႏွံသျဂိဳလ္ ေပးျခင္းမ်ား၊ မုန္တုိင္းဒဏ္ခံျပည္သူမ်ားအား ေထာက္ပံ့ကူညီျခင္းမ်ားအတြက္ အခ်ိဳ႕ ေစတနာ့၀န္ထမ္း မ်ားသည္ ေထာင္ဒဏ္ ၃၅ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ျခင္းခံခဲ့ၾကရပါသည္။ ေဒါက္တာေန၀င္းႏွင့္ သမီးျဖစ္သူ အသက္ ၂၀ အရြယ္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္ အပါအ၀င္ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ၂၁ ဦး အက်ဥ္းက်ေနဆဲျဖစ္ၾကပါသည္။

ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား
၂၀၁၀ခုႏွစ္တြင္လည္း စစ္အစုိးရ၏ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအေပၚညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားဆက္လက္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ေအေအပီပီမွ မွတ္တမ္းျပဳေဖာ္ထုတ္ထားသည့္ လတ္တေလာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွာပုိ၍ပင္ ျပင္းထန္ရက္စက္လာပါသည္။ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ ခံစားရသူမ်ားႏွင့္၄င္းတုိ႔၏ မိသားစု၀င္မ်ားမွဖြင့္ ဟခ်က္မ်ားအရ အာဏာပုိင္မ်ားသည္ ၄င္းတုိ႔ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား အေပၚစိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ၊ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာတင္မကလိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္မႈမ်ား ကုိပါက်ဴးလြန္လွ်က္ရွိေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ အက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ အေျခခံအက်ဆံုးေသာ ကာကြယ္ေပးမႈမွာညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမွ ကာကြယ္ေပးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားအရစစ္အတြင္းကာလျဖစ္ေစ၊ ျပည္တြင္းမၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေနသည့္ ကာလျဖစ္ေစ၊ တုိင္းျပည္တြင္ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာထားသည့္ကာလျဖစ္ေစ မည္သည့္ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ိဳးမဆုိဥပေဒမဲ့ လုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္ဟုအတိအလင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။

စစ္အစုိးရမွ ဆက္တုိက္က်ဴးလြန္ေနသည့္ရက္စက္ၿပီး လူမဆန္သည့္ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားသည ္အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒအား စစ္အစုိးရမွ လံုး၀ ေလးစားလုိက္နာျခင္းမရွိေၾကာင္း ျပသေနပါည္။ ထုိ႔အျပင္ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအားလည္း အျပစ္ေပး အေရးယူခံရျခင္းမွကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိရန္ စစ္အစုိးရမွတာ၀န္ခံေပးထားေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္။

အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အဖဲြ႔၀င္အမ်ားအျပားသည္လည္း ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္း ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရသူမ်ား ထဲတြင္ ပါ၀င္ေနပါ သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ ဦးသန္းေမာင္သည္ စစ္တပ္ႏွင ့္ရဲမွ ညသန္းေခါင္အခ်ိန္တြင္ လာေရာက္ဖမ္းဆီးသည္ကုိသာမက မိသားစု၀င္မ်ားေရွ႕ ၄င္း၏အိမ္၏အိမ္တြင္ပင္ ႏွိပ္စက္ ညွဥ္းပမ္း ရုိက္ႏွင္ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။ အာဏာပုိင္မ်ားမွ မည္သည့္ခြင့္ေတာင္းျခင္းမွ်မရွိပဲ အိမ္တြင္းသုိ႔ ပုိင္စုိးပုိင္နင္း၀င္ေရာက္လာၿပီး ဧည့္စာ ရင္းစစ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ၾသဂုတ္လအတြင္းတြင္ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈျဖင့္စဲြဆုိကာ အက်ဥ္းခ်ခံရသူ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ ကုိေဌး ေအာင္သည္ စစ္ေၾကာေရးကာလအတြင္းညွဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္မႈမ်ားဒဏ္ေၾကာင့္နားတဖက္ အၾကားအာရံုထိခုိက္သည့္ေ၀ဒနာအားခံစား ေနရပါသည္။ ကုိေဌးေအာင္၏ညီမျဖစ္သူမစန္းစန္းေအးမွအာဏာပုိင္မ်ားက ကုိေဌးေအာင္အား အခ်ဳပ္ခံထားရသည့္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး ေဆးကုသခြင့္ မေပးသည့္အျပင္မိသားစုမွ ေဆး၀ါးပုိ႔ေပးခြင့္လည္း မျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေျပာျပပါသည္။ဆရာ၀န္မွ ကုိေဌး ေအာင္ ၏ နားစည္သည္ေပါက္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ခြဲစိတ္ကုသမႈ ျပဳရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းအာဏာပုိင္မ်ားအား အသိေပးခဲ့ ေသာ္လည္းအာဏာပုိင္မ်ားမွ လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့ပါသည္။

စစ္အစုိးရအေနျဖင့္ အတုိက္အခံမ်ားအား ႏွိပ္ကြပ္ရန္ အျခားေသာအၾကမ္းဖက္ နည္းလမ္းမ်ားအားလည္း အသံုးျပဳပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးအတုိက္အခံမ်ားသည္ စစ္အစုိးရမွဖဲြ႔စည္းေပးထားေသာ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားေသာ လက္ကုိင္တုတ္မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားအားလည္း ရင္ဆုိင္ၾကရပါသည္။ ေမလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ မြန္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ ကုိခ်စ္တင္သည္ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ပါတီ၀င္ ႏွစ္ဦး၏ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈခံရၿပီးေနာက္ တလေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေဆးရံုတက္ကုသခဲ့ရပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းတြင္ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းခံရသည္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားသာ မဟုတ္ပါ။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္း ေအေအပီပီမွႏုိင္ငံေရးအမႈမဟုတ္ေသာ အျခားအမႈမ်ားတြင္လည္း ထိန္းသိမ္းခံရသူမ်ား ႏွိပ္စက္ခံရသည့္သတင္းမ်ား ရရွိခဲ့ပါသည္။ ပဲခူးၿမိဳ႕တြင္ လူ ၆ ဦး ရဲ၏ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ေစာ္ကားမႈအျပင္အခ်ဳပ္ခံေနရစဥ္အတြင္း လိင္အဂၤါမ်ားအား မီးႏွင့္တုိ႔ျခင္းအပါအ၀င္ညစဥ္ညတုိင္း လူမဆန္စြာ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းအတြင္းမွ ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားသာမက သာမန္ ျပည္သူမ်ား ကုိပါ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားအား သတိေပးခ်က္အေနျဖင့္ အသံုးျပဳပါသည္။ ၄င္းတုိ႔၏ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားအား အသိအမွတ္ျပဳျခင္း အာမခံျခင္းမ်ိဳးမရွိေၾကာင္းႏွင့္ လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းလံုၿခံဳသည့္ လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေနေနရျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ထုိအခ်က္က သက္ေသျပေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေထာင္ေျပာင္းမႈမ်ား
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားမိသားစုႏွင့္ ေ၀းလံေသာနယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေထာင္မ်ားသို႔ေထာင္ေျပာင္းျခင္းမ်ား ၂၀၀၉ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္လည္း ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမွစ၍ အနည္းဆံုး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၇၅ ဦး ငွက္ဖ်ားဧရိယာအတြင္း တည္ရွိၿပီး ရာသီဥတုၾကမ္းတမ္း၍ ဆရာ၀န္မရွိေသာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေထာင္မ်ားသုိ႔ ေထာင္ေျပာင္း ခံခဲ့ၾကရ သည္။ ထုိေထာင္မ်ားတြင္ ေဆး၀ါးပစၥည္းမျပည့္စံုသည့္ အျပင္ေထာင္အာဏာပုိင္မ်ားအား လာဘ္ထုိးမွ ေဆး၀ါးသြင္းခြင့္ရပါသည္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ မိသားစုမ်ားအေန ျဖင့္အက်ဥ္းက်ေနသူအား အစားအစာႏွင့္ ေဆး၀ါး ေထာက္ပံ့ခြင့္ရွိပါသည္။ ေ၀းလံေသာ ေထာင္မ်ားသုိ႔ ေထာင္ေျပာင္းလုိက္ျခင္းသည္မိသားစုမွ ေထာက္ပံ့ေနသည့္အစားအစာႏွင့္ေဆး၀ါးအား ပိတ္ပင္တားဆီးျဖတ္ေတာက္လုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေထာင္ေျပာင္းလုိက္ျခင္းသည္ ေထာင္တြင္းရွိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအစားအေသာက္ ေဆး၀ါး ျပတ္ေတာက္ေစသည္ သာမကမိသားစုမ်ားအားလည္း အခက္အခဲမ်ိဳးစံုႀကံဳ ေတြ႔ေစၿပီးစိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ထိခုိက္မႈျဖစ္ေအာင္ အစီအစဥ္ရွိရွိ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။

၂၀၀၉ခုႏွစ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား၇၁ ဦး ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၃၀ ဦးနယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေထာင္မ်ားသုိ႔ ေထာင္ေျပာင္းခံခဲ့ရပါသည္။
အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ၿပီး က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ယြင္းေနသည့္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္အား ၂၀၁၀ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ အတြင္း၌ တပတ္အတြင္းေထာင္သံုးေထာင္ ေျပာင္းခဲ့သည္ကုိ ထင္ရွားသည့္သာဓကအျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ အသက္ ၇၄ ႏွစ္အရြယ္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္သည္ လက္ရွိတြင္ေထာင္ဒဏ္ ၁၀၆ ႏွစ္ က်ခံေနရပါသည္။

ၾသဂုတ္လ၂ ရက္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္အား ခႏၱီးေထာင္မွ မႏၱေလး အုိးဘုိေထာင္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ပါသည္။ထုိမွ တဖန္ ၾသဂုတ္လ ၅ ရက္ေန႔တြင္အုိးဘုိေထာင္မွ ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္သုိ႔ ေျပာင္းပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ အင္းစိန္မွ ေထာင္ဆရာ၀န္မရွိသည့္စစ္ေတြေထာင္သုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္လုိက္ပါသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္သည္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ မ်က္စိတိမ္စဲြသည့္ေ၀ဒနာမ်ား ခံစားေနရသူ ျဖစ္ေသာ္လည္း အာဏာပုိင္မ်ားမွ ၄င္းေ၀ဒနာမ်ား အတြက္ေဆးကုသခြင့္အား အဆက္မျပတ္ ျငင္းဆန္ေနခဲ့ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္၏သမီးျဖစ္သူ ေဒၚနမ္းခမ္းေပါင္ေထာင္၀င္စာသြားေတြ႔သည့္ အခါတြင္ေထာင္ေျပာင္းစဥ္က လမ္းတေလွ်ာက္လံုး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္အား သံေျခက်င္းခတ္ထားသည့္အျပင္လက္အဆစ္လဲြသည့္တုိင္ ေဆးကုသမႈလံုး၀မေပးသည္ကုိ သိရွိခဲ့ရသည္။ ယခုကဲ့သုိ႔ အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္သူ၀ါရင့္ရွမ္းတုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တဦးအား အသက္အႏၱရာယ္ ထိခုိက္ႏုိင္သည့္ တုိင္ေအာင္ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမႈသည္ နအဖစစ္အစုိးရအေနျဖင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ရရွိရန္အတြက္မည္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ စိတ္ေစတနာေကာင္းမွမရွိေၾကာင္း ျပဆုိေနပါသည္။

က်န္းမာေရးျပသနာမ်ား
၂၀၀၉ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ေအေအပီပီမွျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားရင္ဆုိင္ေနရသည့္ က်န္းမာေရးျပသနာမ်ား၊ အာဏာပုိင္မ်ားမွ ျပည့္စံုလံုေလာက္သည့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမေပးျခင္းႏွင့္ ေဆးကုသခြင့္ ျငင္းပယ္ျခင္းမ်ား အားေဖာ္ျပထား သည့္ အစီရင္ခံစာတေစာင္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနမ်ားသည္၂၀၁၀ ခုႏွစ္ထဲတြင္လည္း တုိးတက္လာျခင္းမရွိသည့္ အျပင္စနစ္တက် က်ဴးလြန္ေနသည့္ ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ၊ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား၊ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားေဒသ မ်ားသုိ႔ ေထာင္ေျပာင္းျခင္းမ်ားႏွင့္ေဆးကုသခြင့္ေပးရန္ ျငင္းဆန္မႈမ်ားသည္ အေျခအေနကုိ ပုိမုိဆုိး၀ါးေစပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ ကဲ့သို႔ပင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမရသည့္အျပင္ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ပါ ျငင္းပယ္ခံေနရသူ ဦးတင္ယု ၊ကုိျမေအးႏွင့္ ဦးခင္ေမာင္ခ်ိဳကဲ့သုိ႔ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေပါင္းအနည္းဆံုး ၁၄၂ ဦးရွိေနပါသည္။၄င္းတုိ႔မွာ မိသားစုမ်ားႏွင့္ေ၀းရာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ရွိေထာင္မ်ားသုိ႔ေထာင္ ေျပာင္းခံထားရသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ထုိႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား၏ က်န္းမာေရး အေျခအေန အားေအေအပီပီမွ အထူးစုိးရိမ္မိပါသည္။ ထုိသူမ်ားအေနျဖင့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္သင့္ေတာ္သည့္ ေဆး၀ါးကုသမႈ အခ်ိန္မီမရရွိပါက အသက္ရွင္ လ်က္ ေထာင္မွ ျပန္လြတ္ႏုိင္မည္မလြတ္ႏုိင္မည္ ဆုိသည္မွာသံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္။

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ေထာင္တြင္း၌ေသဆံုးမႈမ်ား
၂၀၁၀ခုႏွစ္ ေမလတြင္ အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကုိေက်ာ္စုိးသည္ေထာင္၏ဆုိး၀ါးလွသည့္ အေျခအေနမ်ား ေၾကာင့္အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာေ၀ဒနာမ်ား ခံစားေနရေသာ္လည္းေထာင္အာဏာပုိင္မ်ားမွ ေဆး၀ါးကုသမႈမေပးခဲ့သျဖင့္ ျမင္းၿခံ ေထာင္တြင္း၌အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရပါသည္။ ကုိေက်ာ္စုိး သည္ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ၊ အစားအစာခ်ိဳ႕တဲ့ဆင္းရဲမႈႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသမႈျပည့္စံု လံုေလာက္စြာမရရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွစတင္၍ ေထာင္တြင္း၌၁၄၄ ဦးေျမာက္ေသဆံုးခဲ့သူ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားျဖစ္သည္။

ကုိေက်ာ္စ
Assistant Association for Political Prisoners (Burma)
Office Ph: 66-55-545495
Web: http://www.aappb.org, http://www.fbppn.net

"There can be no national reconciliation in Burma, as long as there are
political prisoners."