ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ, ျခင္ေပါတဲ့ ျမန္မာ

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာမိုးရာသီေရာက္လာျပီမို ့ ျခင္ေတြပြားမ်ားလာေနတာကို ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ျခင္ဆးေခြ ေႀကာ္ၿငာေတြႀကည့္ရင္ သိသာေနပါျပီ ။ တကယ္ေတာ့ ျခင္ေဆးေခြဆိုတာႏုိင္ငံေတာ္အတြက္လဲ ေငြ ယိုေပါက္ႀကီးတခုၿဖစ္သလို မိသားစုေတြအတြက္လဲ ေငြကုန္ေပါက္ ႀကီး ၿဖစ္တဲ႔အ ၿပင္အျပင္ဒီေဆးေခြေတြေႀကာင္မီးအႏၱရာယ္ ၊က်န္းမာေရး ျပသနာေတြကလဲ မေသးလွဘူး ။ ဒါေႀကာင့္ဒီေဆာင္းပါးေလးကိုေရးလိုက္ပါတယ္ ။

ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာပါတဲ့အခ်က္တခ်ိဳ႕ဟာသိပၸံံပညာရွင္ေတြသတိမထားမိိေသးတာေလးေတြလဲပါေနပါတယ္ ။ က်ေနာ္ က စနစ္တႀကေလ႔လာထားတာမဟုတ္ဘဲေတြ႔ြမိ ႀကံဳမိတာေလးေတြ ေရးထားရတာေလးဘဲရွိပါတယ္ ။ မျပည့္စံုနိင္ပါ ။ အားလံုး ကိုယ္စီ ေလ့လာႀကမယ္ဆိုရင္က်ေနာ္တို ့မသိတာေလးေတြ ပိုသိလာရင္ ျမန္မာနိင္ငံသားေတြကို တခ်ိန္လံုးဒုကၡေပးလာတဲ့ ဒီျခင္ေတြကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္ လုပ္ႏုိိင္မဲ့နည္းလမ္းေတြ ေပၚလာနိင္ပါတယ္ ။ ေပၚလာမယ္လို ့ ထင္မိပါတယ္ ။

ဒီေတြ ့ရွိခ်က္ေတြကေထာင္ထဲမွာ ေတြ ့ရွိခဲ့ရတာေတြပါ ။ က်ေနာ္ ေထာင္က်ေတာ့ဒီလိုမိုးဦိးက်ၿဖစ္တဲ႔အ ၿပင္တိုက္ခန္းထဲ မွာျခင္ေထာင္ ကလဲ အသံုးျပဳခြင့္ လံုး၀မရွိပါဘူး ။ ျခင္ေတြကလဲ တညလံုးကိုက္ျပီးတာေတာင္ မနက္ပိုင္းထိအခန္းနံရံေတြမွာ ခိုကပ္ေနတဲ့အေကာင္ ကိုက တမနက္ကိုအေကာင္ ၈၀၀ ကေန ၁၅၀၀ အထိရွိတာ ။ ( အားေနတာနဲ ့ႀကိဳးစားဖမ္း ျပီိးေရတြက္ႀကည့္တာပါ ။)

တိုက္ခန္းမွာကသံတခါးကိုေသာ့ခတ္ျပီးးရင္ေသာက္ေရအိုးနဲ ့ပိတ္ထားတာ ။ တညေတာ့ ပူလြန္းတာနဲ ့၀န္ထမ္းမသိေအာင္ေေရသန္ ့ပုလင္းထဲ ေရကိုခိုးထဲ႔ၿပီးအခန္းကြယ္မွာ မတ္တပ္ရပ္ ေရေလာင္းခ်ိဳးေတာ့ အိုးထဲ ေရနည္းနည္းဘဲက်န္ပါေတာ့တယ္ ။ မနက္က်ေတာ့ အိုးကိုထိလိုက္တာနဲ ့ျခင္ေကာင္ေတြက( ဟူ ) အသံျမည္ျပီးအမ်ားႀကိးပ်ံထြက္သြားတာ သတိထားမိလိုက္တယ္ ။ ျခင္ေတြက တညလံုး ကိုက္ျခင္တိုင္းကိုက္ျပိးအလင္းေရာင္လာတာနဲ ့အခန္းထဲက ျပန္အထြက္မွာေေရအိုးထဲ ၀င္ခိုေအာင္းေနတာကိုး ။

ေနာက္ေန ့ေတာ့ ဒီျခင္ေတြဖမ္းမယ္ ဆိုျပီးေရအိုးကိုအ၀တ္အစအနက္ေရာင္္နဲ ့ တ၀က္ဖံုးထားလိုက္တယ္ ။ ေရလဲ မေန ့ကအတိုင္းသံုးပံု တပံုေလာက္ဘဲခ်န္ထားလိုက္တယ္ ။ ျပီိးေတာ႔ ( အသာေလး ) အိိုးနားကပ္ျပီးအ၀တ္စေလးကိုအိုးကိုလံုး၀ဖံုးအုပ္လိုက္ပါတယ္ ။ ျပီိးေတာ႔ အ၀တ္ေအာက္ကို လက္လွ်ိဳ ႏႈိက္ျပီးေရေတြကိုေေဘာင္ဘင္ခတ္ေအာင္ လက္န႔ဲဲ ့လႈပ္လိုက္တဲ့အခါၿခင္ေကာင္ေတြ ေရမ်က္နာျပင္ေပၚ ကပ္သြားပါေတာ့တယ္ ။

အဲဒီမွာ ျခင္ေကာင္ေတြကိုဇြန္းကေလးနဲ ့ခပ္ျပီး ေရတြက္ႀကည့္တာ လားလား တညတည ကို ကိုယ့္လာျပီးပြဲေတာ္တည္ေနတဲ့ ျခင္အေကာင္က၁၅၀၀ ကေန ၂၀၀၀ ေလာက္ မ်ားတာပါလားလို ့။ ေန ့တိုင္းေရတြက္တာ ။ ေနာက္ေတာ့ ေဘးအခန္းေတြကပါ လိုက္လုပ္လါႀကတာၿခင္အေကာင္အေရအတြက္က၁၂၀၊၁၈၀ ကေန ေနာက္ဆံုးဆယ္ဂဏန္းအထိ က်ဆင္းသြားတယ္ ။

တခါ ဒါက်ေနာ္ တို ့တိုက္ ( ၁ ) တိုက္မွာေလွ်ာ့သြားတာေနာ္ ။ က်ေနာ္တို ့တိုက္နဲ ့ အကြာအေ၀း ေပ ၅၀- ေလာက္မွာ ( ၂ ) တိုက္ေပ ၂၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္မွာ ( ၃ ) တိုက္ ရွိတာ ။ အဲဒီတိုက္ေတြမွာ ျခင္ေတြက ေသာင္းက်န္းျမဲ ေသာင္းက်န္းေနတံုး ။ ဘာကို သတိထားမိသလဲဆိုေတာ့ ျခင္ေကာင္ဆိုတာသိပ္ေ၀းေ၀းမသြားဘူးဆိုတာ သိလာပါတယ္ ။ ေနာက္ တျခားတိုက္ေတြကိုေျပာျပေတာ့ လိုက္မလုပ္ႀကဘူး ။
ေထာင္ထဲေရာက္ျပီးေေလးလေလာက္အရမွာကပ္ပယ္အိတ္ ( ေ၀ွးေစ့ ) ေယာင္ျပီးေအာင့္လာပါတယ္ ( ဆင္ေျခေတာက္ပိုးေႀကာင့္ epiditimitis @ orchitis ) ။ ဆရာ၀န္ကိုျပေတာ့ေေထာင္ မွာတာ၀န္က်တဲ့ဆရာ၀န္ေတြဟာဘယ္ေလာက္ ျခာသလဲဆိုေတာ့ ။ ( ဒါေထာင္က်သူတိုင္းၿဖစ္ေလ့ရွိတဲ့အိမ္သတိရေရာဂါ ဆိုျပီး ) မဟုတ္တရုပ္ေတြ ေျပာတယ္ ။ ေဆးလက္မွတ္ေတာင္း တာေတာင္မေပးဘူး ။ ေနာက္တျခားသူတဦိးနံမည္နဲ႔ ေဆးလက္မွတ္ေတာင္းေသာက္ရမွ သက္သာလာတယ္ ။

တခါေထာင္ကလႊတ္ေတာ့လူမႈေရးလုပ္ရင္းၿျမန္မာနိင္ငံရဲ ့ျခင္အမ်ားဆံုးျမိဳ ့ျဖစ္တ႔ဲဲ မအူပင္ဘက္ေရာက္ေတာ့လူငယ္ေလးေတြ အူက်လို ့ဆိုျပီးခြဲကုေနႀကတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနတာေတြ ့ရျပီးထပ္ကာထပ္ကာၿျပန္ျဖစ္ေနလို ့ က်ေနာ္ ့ကိုတိုင္ပင္လို႔ စမ္းသပ္ႀကည့္ေတာ့ ၿျခင္ေႀကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆင္ေျခေတာက္ပိုး ၀င္လို ့ျဖစ္တဲ ့ေ၀ွးေစ့ ေယာင္ေရာဂါျဖစ္ေနႀကတာေတြ ့ရတယ္ ။ ဒါနဲ ့ ေဆးညႊန္းလိုက္ေတာ့ သက္လဲသက္သာေေရရွည္မွာ ျပန္မျဖစ္ႀကေတာ့ဘူး ။ ခြဲ စရာမလိုေတာ့ဘူး ။

ဒါကိုခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ေတြကေေငြရေပါက္တခုထဲႀကည့္ျပီးလြယ္လြယ္ခြဲေပးႀကေတာ့အရင္းခံ ဆင္ေျခေတာက္ပိုး.Filaria ပိုးကိုမသတ္ေတာ့ခြျဲပီိးမႀကာဘူး ျပန္ျဖစ္ႀကတာေတြ႔့ေနရတယ္ ။ ဒီေနရာမွာဆင္ေျခေတာက္ေႀကာင့္ျဖစ္ရင္ေေ၀ွးေစ့ အထက္မွာကို အေႀကာက ထံုးေနသလို ထူေနတယ္ ။ နာတယ္ ။ အနာက အဲဒီ အထက္မွာ ပိုေနတာ သတိထားေစခ်င္ပါတယ္ ။ တျခား ေရာဂါေတြလဲ ဆင္တူရိုးမားေတြရွိပါတယ္ ။ ခက္တာက.က်ေနာ္တို ့ေဆးေက်ာင္း သင္ရိုးညႊန္းတမ္းစာအုပ္ေတြကဖြံ ့ျဖိဳးျပိးႏုိိင္ငံေတြက စာအုပ္ေတြဆိုေတာ့အဲဒီစာအုပ္ေတြမွာဆင္ေျခေတာက္ပိုးအေႀကာင္းေတာင္မပါေတာ့ မသိႀကဘူး ။ ဒါေတြက အႏၵိယ ေဆးေက်ာင္းစာအုပ္ေတြမွာေတာ႕ေကာင္းေကာင္းပါတယ္

ေသျခာတာကေတာ့ ဆင္ေျခေတာက္ပိုးရွိ မရွိ ေသြးစစ္လို ့လြယ္ကူတဲ့နည္းေတြရွိေနပါျပီ ။ ၁၉၉၈ -မတိုင္ခင္ကဆိုရင္အထူးသျဖင့္ ( မ.ဆ.လ ) ေခတ္ကထည္းကဆင္ေျခေတာက္ပိုးသတ္ေဆး ( FILACIDE ) ဟာ အေရာင္းထိုင္းေဆးျဖစ္ေနလို့ ့ အျပင္မွာ ၁၀၀-ပါတပုလင္းကိုမွ၂.၅၀ က်ပ္ ေလာက္ဘဲရွိပါတယ္ ။ ၁၉၉၈ -ခုနစ္မွာကုလသမဂၢမွ ျခင္အလြန္နည္းေသာေရႊဘိုျမိဳ႔့နယ္ေတြဘက္မွာ ေသြးစစ္ႀကည့္ေတာ့ဆင္ေျခေတာက္ပိုးရွိေနသူ၁၈-% မကမ်ားေနတာ ေတြ ့ရေတာ့မွ အဲဒီဆင္ေျခေတာက္ေဆး Filacide ဟာေဆးတျပား၂၅ ျပားေလာက္တန္ရာကေနတျပားကို၂၀-က်ပ္ အထိကို ခုန္တက္သြားပါေတာ့တယ္ ။ ရွားလဲရွားပါးလာတယ္ ။

ဒါနဲ ့ပတ္သက္ျပိး ထူးျခားမႈေလး ႏွစ္ခုကို သတိျပဳမိပါတယ္ ။ ၁၉၉၀ ၀န္းက်င္ကမိတ္ေဆြ မိသားစု ႏွစ္ခုမွာေယာက္က်ားေလး ႏွစ္ေယာက္တဦးးက ၃-နစ္အရြယ္တဦးးက၄-ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္တို ့ ကပ္ပါယ္အိတ္ေယာင္ျပိး နာလို ့ငိုေနႀကရပါသည္ ။ တျခားဆရာ၀န္ေတြကပဋိဇီ၀ေဆးေတြေပးေပမဲ႔မသက္သာဘူး။ေေဆးထိုးမယ္လုပ္ေတာ့မွ က်ေနာ္ဆီေရာက္လာပါတယ္ ။ က်ေနာ္က ရွင္းျပျပီးဆင္ေျခေတာက္ေဆး ေပးလိုက္ေတာ့ႏွစ္ရက္ေလာက္ေနေတာ့ေယာင္ျပီိး နီရဲ ေနတာေလးေတြဟာခရမ္းခ်ဥ္သီး၊သရက္သီး အမွဲ ့လြန္တဲ့အခါအေရခြံေလးေတြ႐ႈံ႔တြ သလိုရႈံ႕တြ လာျပီးသက္သာလာပါတယ္ ။ မနာေတာ့ မငိုလဲမငိုႀကေတာ့ပါဘူး ။ က်ေနာ္ကလဲ ႏိုိင္ငံေရးနဲ ့ေထာင္က်သြားေလေတာ့သူတို ့ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ေသာက္ဘို ့မညႊန္ႀကားႏိုင္ခဲ့ပါ ။

ဒါေပမဲ့အဲဒီလူငယ္ေလး ႏွစ္ဦးဟာ အခုနည္းနည္းမိန္းမစိတ္ေပါက္ေနတာေလးအတြက္ သတိထားမိတာေလးကို သတိေပးလိုပါတယ္ ။ ဒီအတြက္ေႀကာင့္ျဖစ္တယ္လို ့ ယတိျပတ္ မေျပာနိင္သလို မဆိုင္ဘူးလို ့လဲ ယတိျပတ္ ျငင္းဘို ့ခက္ေနပါတယ္ ။ တျခား မ်ားစြာေသာ.အေႀကာင္းရင္းေတြလဲ ရွိပါတယ္ ။ တိုက္ဆိုင္တယ္ဘဲထားပါ ။ ေပါ့ေပါ့ေတာ့ သေဘာထားလို ့မရပါ ။ ပါးက်ိတ္ေယာင္တဲ့..mumps ဟာ ဗိုင္းရပ္ေႀကာင့္ ပါးႀကိတ္ေယာင္တာ ။ သူက အခန္ ့မသင့္ရင္.ေ၀ွးေစ့ ကိုပါေယာင္ေစႏိုိင္တယ္ ။ အဲဒီလိုေယာင္ရင္ပန္းအားနည္းတာကိုေတာ့လိင္ဘက္ဆိုင္ရာပညာရွင္ေတြက တေရးတယူ ေမးခြန္းထုတ္တာမို ့ ဆက္စပ္မႈကို ခ်င့္ခ်ိန္ႀကည့္ပါ ။

ထားပါေတာ့ဒါက အေသးအမႊား ေရာဂါပါ ။ ဒါေပမဲ့ ႀကီိးလာရင္ၿပသနာကို ေမ့ေလွ်ာ့ေနမွာမို ့ေရးရတာပါ ။ ဒီေရာဂါထက္ ေႀကာက္စရာေကာင္းတာေတြကေတာ့

( ၁ ) ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ( ၂ ) ဥိးေဏွာက္အေမွးပါးေယာင္ယမ္းတာ ကလဲ ျခင္က တဆင့္ကူးတာ ။ ( ၃ ) ငွက္ဖ်ားေရာဂါ စတာေတြက အလြန္ေႀကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။

ဒီေတာ့ က်ေနာ္ တေတြက်ေနာ္ေတြ ့ရွိမိထားတာေလးေတြထက္ ပိုျပိး စူးစူး စမ္းစမ္းေလး ေလ့လါႀကပါလ႔ိို တိုက္တြန္းရင္း ၿပည္တြင္းကို လဲအိမ္ေမွာင္တဲ့ေနရာေတြမွာေေရအိုးအေဟာင္းနဲ ့ ျခင္ေတြေထာင္ဖမ္းၿပီးးေျခေဖါ့ေဖါ့ ေလးနင္းျပီးတ၀က္ပိတ္ထားတဲ့အ၀တ္စေလးကို ပိတ္ ( အ၀တ္စေလးကိုႀကိဳးနဲ ့လွမ္းဆြဲ လို ့ရေအာင္လဲလုပ္ထားနိင္ပါတယ္ ) ျခင္ေကာင္ေတြ ကိုယ္စီ ႏွိိမ္နွင္းႀကမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ ကေလးငယ္ေလးေတြရဲ ့အသက္ေတြ ကိုကယ္တင္ႏိုိင္ပါမယ္လို ့ တင္ျပရင္းၿျပည္တြင္းကိုလဲ သတင္းမွ်ေ၀ေပးႀကပါရန္ ။
ေနာက္တပတ္ စိတ္၀င္စားသူ မ်ားရင္ယင္ေကာင္ေထာင္ဖမ္းရွင္းလင္းတာေလး တင္ျပခ်င္ပါတယ္ ။ ယင္ေကာင္ မ်ိဳးမျပဳတ္နိင္ေတာင္ နည္းသြားေစရပါမယ္ ။

ေဒါက္တာလိႈင္ၿမင္႔။