ဆူနာမီ ေလးႏွစ္ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ စိတ္ဒဏ္ရာေတြ မပ်ယ္ေသး

VOA
26 December 2008


အိႏၵိယ သမုဒၵယာထဲမွာ ရိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ ဆူနာမီ ငလ်င္လိႈင္းေတြေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေလးႏွစ္က အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ လူေတြ သိန္းခ်ီေသဆုံးခဲ့တာ ဒီေန႔ ေလးႏွစ္ ျပည့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဆူနာမီလိႈင္းေတြေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုိင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား အလုပ္သမားေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေသဆုံးခဲ့ေပမယ့္ ဒီအလုပ္သမားေတြရဲ႕ မိသားစုေတြကို ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရးေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနဆဲပဲလို႔ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို ထိုင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္

ကိုမိုးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ရိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ ဆူနာမီ လိႈင္းေၾကာင့္ အိႏိၵယ သမုဒၵရာ အတြင္းက ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၄ ႏိုင္ငံမွာ လူ ၂၃၀,၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ၄၅,၀၀၀ ေလာက္ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းခဲ့ပါတယ္။ ဆူနာမီလိႈင္း ရိုက္ခတ္တာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ပင္လယ္ကမ္းေျခေဒသမွာ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြလည္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး အဖဲြ႔ေတြ က သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

မိသားစု၀င္ေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတာေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ေနရတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြကို အခုခိ်န္ထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္တာ မရိွေသးဘူးလို႔ ဆူနာမီ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူ ဦးထူးခ်စ္ က ေျပာပါတယ္။

“အဓိက ကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ လုပ္ဖို႔က်န္ခဲ့တာေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပံ့ပိုးတဲ့ ဒီ trauma ျဖစ္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြလည္း မလုပ္လိုက္ႏိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြ ဥပမာ သူတို႔ရဲ႕ သားမယားေတြ၊ သားသမီးေတြ ဆံုးရံႈးသြားတဲ့ သူေတြေပါ့ဗ်ာ။ အဓိက က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ မသိသာေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ဖူးတဲ့ စိတ္ပညာရွင္ေတြက သူတို႔ဟာ တခုခု ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတယ္ ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေပါ့။ တခ်ိဳ႕ဆုိရင္ အရက္ အလြန္အကၽြံ ေသာက္ေနတာတို႔ လက္ရိွ သာမန္လူေတြထက္ ထူးျခားေနတာမ်ိဳးေတြ က်ေနာ္တို႔ ေတြရတာရိွတယ္ဗ်။ အမ်ိဳးသမီးေတြ က်ေတာ့လည္း စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈ လြန္ကဲတာဗ်။ တခ်ိဳ႕ေတြက အဲဒီ ခါးသီးတဲ့ဟာေတြ ေတြ႔ခဲ့ရေတာ့ တခုခု ေလမုန္တိုင္း ျဖစ္တယ္။ မုိးႀကီးတယ္ဆိုလို႔ရိွရင္ ေျပးဖို႔ ေရွာင္ဖို႔ေတြကိုပဲ အၿမဲတမ္း စဥ္းစားတယ္။ ဘယ္လိုမွ သူတို႔ကို ႏွစ္သိမ္႔လို႔ မရဘူး။ အဲလုိပံုစံမ်ိဳးေတြ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။”

ထိုင္းအစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြက တျခား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီေဆာင္ရြက္တာေတြ ရိွခဲ့ေပမယ့္ ဆူနာမီ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ႏိႈင္းစာရင္ ကယ္ဆယ္ေရး အဖဲြ႔ေတြ က အင္အားနည္းလြန္းေနတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ အလုပ္သမား ေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေရးနဲ႔ အိမ္ယာျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တာမရိွခဲ့ဘူးလုိ႔ ကိုထူးခ်စ္ က ေထာက္ျပပါတယ္။

ဆူနာမီလိႈင္း အတြင္းမွာ ဇနီးနဲ႔အတူ ပိုင္ဆိုင္တာေတြ အားလံုး ဆံုးရႈံးခဲ့ရတဲ့ ကေလးႏွစ္ေယာက္ ဖခင္ ကိုလွစိုးကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

“က်ေနာ္လိုက္ရွာတဲ့အခါ ရွာမေတြ႔ဘူးဗ်ာ။ က်ေနာ့္ သားၾကီးဆိုရင္ ေအာ္ငိုတာ အေမ အေမနဲ႔ ငယ္သံပါသြားတာေပါ့။ အေမ အေမ သားတို႔ကို ထားခဲ့ၿပီလား ေအာ္တာ။ က်ေနာ္လည္း အဲဒီမွာ မ်က္ရည္ေတြ တအားက်တာေပါ့၊ တို႔မိသားစုဘ၀ဆံုးၿပီ။ ဘ၀ကဲြၿပီေပါ့။ က်ေနာ့္သမီး ၁၂ ႏွစ္က သူ႔အေမဆံုးၿပီး ၁ ႏွစ္အၾကာမွာ သူ႔အေမလြမ္းတဲ့ စိတ္နဲ႔ပဲ ေရာဂါရၿပီး ဆံုးသြားတာပဲ။ အခုလည္း က်ေနာ္ အခုထက္ထိ ဆူနာမီ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ပင္လယ္ကမ္း ဆင္းတာလည္း မရိွ။ ပင္လယ္ကမ္းသြားၿပီး စိတ္ကူးယဥ္တာလည္း မရိွ။ ေၾကာက္လန္႔သြားတာေပါ့။ အခုလည္း က်ေနာ္ အလုပ္လုပ္ရင္ ကမ္းနားေပၚမွာ အကာအကြယ္ရိွတဲ့ ေနရာေတြမွာ လုိက္လုပ္တယ္။ ပင္လယ္ကမ္းဆိုတာ ေၾကာက္ကို ေၾကာက္သြားတာ မ်က္စိထဲ ျမင္ကို မျမင္ခ်င္တာ။”

ကိုလွစိုးဟာ သူ႔ရဲ႕ ဇနီး အေလာင္းကိုလည္း ျပန္မရခဲ့ပါဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိ အမည္မသိ အေလာင္းေပါင္း ၄၀၀ နီးပါး က်န္ရိွေနၿပီး ေပ်ာက္ဆံုးစာရင္း အေနနဲ႔ ၄၄၅ ေယာက္ ရိွတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီေပ်ာက္ဆံုး စာရင္းထဲမွာ ၉၅ ေယာက္ဟာ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ျဖစ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

ဆူနာမီ ျဖစ္ပြားခ်ိန္က ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး အခုလည္း ဆူနာမီလိႈင္းဒဏ္သင့္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းက ဖန္င ေဒသမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြရဲ႕ အေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိုထူးခ်စ္ က ျမန္မာျပည္မွာ တုိက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းနဲ႔ ဆူနာမီလိႈင္းေနာက္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ အေပၚမွာ အခုလုိ သံုးသပ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ နာဂစ္ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တာနဲ႔ ဆူနာမီ ထိုင္းမွာျဖစ္တာနဲ႔ဆို ႏိႈင္းယွဥ္လို႔မရတဲ့ ကြာဟမႈေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ျမင္တယ္ဗ်။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆူနာမီ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း တပတ္ေလာက္ပဲ ၾကာတယ္။ တတ္ႏိုင္သေလာက္ က်ေနာ္တို႔ အဲန္ဂ်ီအို ေတြေရာ ဒီ ထိုင္းအစိုးရရဲ႕ ဌာနဆုိင္ရာေတြေရာ ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြကေရာ တကယ့္ကို တတပ္တအားနဲ႔ ႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန အေရးေပၚလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေပးၾကေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္ေပးထားႏိုင္တယ္ေပါ့။ နာဂစ္မွာက်ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာေရာ ႏိုင္ငံတကာက တသီးပုဂၢလ အလွဴရွင္ေတြပါ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လွဴခြင့္မေပးတာမ်ိဳးေတြ ဘာေတြ ရိွတာဆိုေတာ့ေလ အင္မတန္မွ ကြာဟေနတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမင္တယ္ဗ်။”

ထို္င္းအာဏာပိုင္ေတြက ဆူနာမီ လိႈင္းအတြင္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေသဆံုးသူေပါင္း ၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ရိွမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၿပီး နာဂစ္မုန္တိုင္းအတြင္းမွာေတာ့ ကြယ္လြန္သူနဲ႔ ေပ်ာက္ဆံုးသူေပါင္း ၁၃၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရိွမယ္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရ က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒီကေန႔က်ေရာက္တဲ့ (၄) ႏွစ္ေျမာက္ ဆူနာမီ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနားကို ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ဖန္င ၿမိဳ႕နယ္ ဘန္နယန္း မွာ ဆူနာမီ ျပခန္းဖြင့္ပဲြ က်င္းပခဲ့သလို ညေနဖက္မွာ ဆုေတာင္းပဲြေတြ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။