ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆုိးရြားမႈ အေမရိကန္ေ၀ဖန္

By ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ ေသာၾကာ, 08 ဧၿပီ 2011
ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားေတြအဖို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့အစုိးရ ကိုယ္တင္ပိုင္ခြင့္မရွိေအာင္ စစ္အစိုးရက ဆက္လက္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသလို တျခား လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုလည္း ဆိုးဆိုးရြားရြား က်ဳးလြန္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္အစိုးရ ႏို္င္ငံျခားေရးဌာနက ေသာၾကာေန႔ကထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၀ ႏွစ္ပတ္လည္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေနအတြက္ အထူးစိုးရိမ္ေနၿပီး အခုထိ အဖမ္းဆီးခံေနရဆဲျဖစ္တဲ့ ႏို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ကမာၻတ၀ွမ္း ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၄ ႏို္င္ငံအတြက္ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ ၂၀၁၀ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာကို ေသာၾကာေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ဒီ (၃၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသနဲ႔ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီေရး တုိးတက္ေအာင္ျမင္မႈ ရေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး ဒီလို လူ႔အခြင့္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရးစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေရးမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံ ပံံ့ပိုးေပးေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟယ္လာရီကလင္တန္ (Hillary Clinton) ကေျပာပါတယ္။

“လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီရဖို႔ ႀကိဳးစားေနသူေတြအတြက္ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာပဲေနေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒီလူေတြဘက္က ရပ္တည္ေနမွာပါ။ လူသားတုိင္းရဲ႕ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုဖို႔အတြက္ လူကိုယ္တုိ္င္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပသူျဖစ္ျဖစ္၊ အင္တာနက္ကေန ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုသူျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔နဲ႔အတူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ရပ္တည္ေနပါတယ္။”

ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္ႏို္င္ငံသားေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈပံုစံ အၾကမ္းဖ်င္း ၃ မ်ိဳး ေတြ႔ေနရၿပီး လူမႈလူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲက တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို အစုိးရက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖိႏွိပ္ေခ်မႈန္းတာ၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခြင့္ ပိတ္ပင္မႈေတြထဲက ခုေခတ္မွာ အင္တာနက္ပိတ္ပင္မႈေတြ လုပ္တာနဲ႔ လူနည္းစုေတြ၊ အင္အားနည္းပါးသူေတြကို အႏို္င္က်င့္ဖိႏွိပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ဆုိပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ အဆိုးဆံုးက ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႔ က်ဴးဘားႏို္င္ငံေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ကေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႔ က်ဴးဘားႏို္င္ငံေတြမွာ ကြန္ျပဴတာ အင္တာနက္ကေန အတိုက္အခံေတြ မလုပ္ႏို္င္ေအာင္ အစိုးရက လက္ဦးမႈ ရယူတဲ့အေနနဲ႔ နဂိုကတည္းက အေျခခံ လူတန္းစားေတြ အင္တာနက္ မသံုးႏုိင္္ေအာင္ မူ၀ါဒေတြ ခ်ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”

အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို အပိုင္း ၇ ပိုင္းခြဲ ေဖာ္ျပထားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ လူမဆန္တဲ့ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြ၊ အဖမ္းခံရၿပီး ေပ်ာက္ဆံုး သြားတာေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ဖိႏွိပ္ခ်ိဳးႏွိမ္ေနတာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရက လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ေပးထားသူေတြရဲ႕ တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ အဖမ္းခံရစဥ္ ေသဆံုးသြားမႈေတြ၊ မုဒိန္းက်င့္မႈေတြနဲ႔ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းမႈေတြကို ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အက်ဥ္းေထာင္ ၄၂ ခုနဲ႔ အက်ဥ္းစခန္း ၁၀၀ ေက်ာ္မွာေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြအတြက္ က်န္းမာေရးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မရတဲ့အျပင္ ေဆး၀ါး အစားအေသာက္နဲ႔ ေနထိုင္ရတဲ့ အေျခအေနဆိုးရြားမႈေၾကာင့္ ေထာင္ထဲ ေသဆံုးရမႈေတြ ရွိေနသလို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ ခ်တာ၊ မိသားစုနဲ႔ေ၀းရာ လမ္းပန္းအဆက္အသြယ္ ခက္ခဲတဲ့ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား အက်ဥ္းေထာင္ေတြပို႔တာ၊ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းတာေတြ ရွိေနတာမို႔ အေျခအေနေတြဟာ ဆိုးရြားေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းဆႏၵျပခြင့္၊ အသင္းအပင္းဖြဲ႔ခြင့္လို အလုပ္သမား ရပိုင္ခြင့္ မရွိတာေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဖြဲ႔ခြင့္မရတာအျပင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဖိႏိွပ္မႈေတြနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ကုိယ္တင္ေျမႇာက္ခ်င္တဲ့အစိုးရကို တင္ေျမႇာက္ခြင့္မရေအာင္ စစ္အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာလမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့ၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပန္ၿပီးလႊတ္ေပးတာမို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနအေပၚ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕အျမင္ကို သတင္းေထာက္တဦးက ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံအေနနဲ႔ အခုထိ စိုးရိမ္ေနရဆဲပဲလို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မုိက္ကယ္ ေပၚစနာ (Michael Posner) က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အခုထိလည္း က်ေနာ္တို႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္ေနရတုန္းပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ အခုခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီးထားတာမို႔ သူတို႔ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ NLD ပါတီကိုလည္း အဓိပၸါယ္မရွိတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆက္ဆံေနတာကို ေတြ႔ရလို႔ စိုးရိမ္တာပါ။ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ပိတ္ဆို႔အေရးယူထားတဲ့ JADE အက္ဥပေဒ ခ်မွတ္တဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ခန္႔အပ္ဖို႔ပါသလို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔လည္း စလုပ္ေနပါၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့အေရးကို မၾကာခင္မွာပဲ ဖိဖိစီးစီး လုပ္လာႏိုင္ေတာ့မွာပါ။”

မစၥတာ ေပၚစနာက ေျပာသြားတာပါ။ သမၼတ ဘရက္အိုဘားမားဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားအျဖစ္နဲ႔ လက္ရွိ အာရွပစိဖိတ္ေဒသ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အဆင့္ျမင့္အရာရွိအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ဒဲရစ္မစ္ရွဲလ္ (Derek Mitchell) ကို ခန္႔အပ္ဖို႔အတြက္ မၾကာခင္မွာပဲ ေၾကညာဖို႔ ရွိေနပါတယ္။
Rest of your post