ဒီေရေရာက္ေတာ မ်ား ထိမ္းသိမ္းေပးၾကပါရန္

ဒီေရေတာမ်ားကို ခ်စ္ၾကပါ
ၾကည္ေဝ ဇြန္ ၂၇၊ ၂၀၀၈

စက္ေလွဦးပိုင္းတြင္ ထိုင္၍ လိုက္ပါလာရင္း ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္၊ က်ံဳဒတ္ ေက်းရြာအုပ္စု၊ သံဒိတ္ ေက်းရြာအနီး သို႔ ေရာက္ခါနီး ေရမိုင္၂ မိုင္ အကြာအေ၀းေလာက္ ကတည္းက ကမ္းစပ္တေလွ်ာက္တြင္ ေပါက္ေနၾကေသာ အပင္မ်ားကို သတိျပဳမိလာျခင္းျဖစ္သည္။

သူလာခဲ့ေသာ သံဒိျမစ္ေၾကာင္း ကမ္းစပ္တေလွ်ာက္တြင္ ၿပိဳက်ပ်က္စီးေနေသာ တဲမ်ား၊ ပ်က္စီးေနေသာ လူေန အိမ္မ်ား၊ ပ်က္စီးေနေသာ စိုက္ခင္းမ်ားကိုသာေတြ႕ခဲ့ရၿပီး သံဒိတ္ရြာအနီး၊ ပင္လယ္၀နားေရာက္လာမွသာကမ္းစပ္တြင္အပင္မ်ားရွိ ေနေသးသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေနရာတြင္ ဒီေရေတာမ်ားက်န္ရွိေနေသးသည္ကို ေတြ႕လိုက္ရသည့္အတြက္ သူ႔မွာ ထေအာ္မိေတာ့မတတ္ ၀မ္းသာ၀မ္းနည္း ျဖစ္ရေတာ့သည္။

သံဒိတ္ေက်းရြာႏွင့္ ပင္လယ္၀ၾကား ကမ္းစပ္တြင္ေပါက္ေနၾကေသာ ကညင္၊ မဒမ၊ ကနစို စသည့္အပင္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးအမည္ မသိေသာ ဒီေရေတာ၀င္မ်ားျဖစ္သည့္ ၿခံဳႏြယ္ပင္မ်ားအျပင္ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ ကြယ္ေပ်ာက္ေတာ့မည္ဟု သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိ္န္းသိမ္းေရးပညာရွင္မ်ား စိုးရိမ္လွ်က္ရွိေသာ လမုပင္မ်ားကိုပါေတြ႕ျမင္လိုက္ရေသာေၾကာင့္ စိတ္မခ်မ္း ေျမ့စရာမ်ားၾကားမွ အေကာင္းတကြက္ဟု ေျပာရေပေတာ့မည္။

သံဒိတ္ရြာေလး၏ တည္ေနရာသည္ သံဒိျမစ္ႏွင့္ပင္လယ္ေပါင္းဆံုေသာ ေနရာေလးျဖစ္ျပီး ပင္လယ္၀တြင္ တည္ရွိ ေသာ ေနရာလည္းျဖစ္သည့္အတြက္ မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္စဥ္က အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုးျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ပတ္၀န္းက်င္ရြာမ်ားက ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကေသာ ေနရာေဒသလည္းျဖစ္သည္။

ေမလ ၂ ရက္ေန႔ႏွင့္ ၃ ရက္ေန႔က တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာမုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ လူဦးေရ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေသာ သံဒိတ္ ရြာကေလးတြင္ အပင္ႀကီးမ်ားႏွင့္လူေနအိမ္မ်ား ပ်က္စီးခဲ့ၾကေသာ္လည္း လူ တဦးတေယာက္မွ ေသဆံုးခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။

သူေမွ်ာ္လင့္ထားသလိုပင္ ထိုေက်းရြာႏွင့္ပင္လယ္၀ ၾကားတြင္ရွိေနသည့္ ဒီေရေတာမ်ားက အကာအကြယ္ ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

သူကေတာ့ ထိုရြာကေလးမွျပန္မထြက္ခင္ ရသေလာက္အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း သံဒိတ္ရြာသားမ်ား၏အသက္ကို မုန္တိုင္း ဒဏ္မွ ကာကြယ္ေပးလိုက္သည္မွာ သူတို႔ရြာအနီးတ၀ိုက္တြင္ ထူထပ္စြာေပါက္ေရာက္လ်က္ ရွိေသာ ဒီေရေတာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုေတာကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။

မုန္တိုင္းတိုက္စဥ္က ပင္လယ္မွ လိွမ့္၀င္လာေသာ ဒီေရလိႈင္းမ်ားသည္ ရြာကေလးသို႔ မေရာက္ခင္ ရြာေရွ႕တြင္ ပိတ္ကာ ထားေသာ ဒီေရေတာတြင္းသို႔ အရင္၀င္ေရာက္ကာ အရွိန္ေလ်ာ့သြားၿပီးမွ ရြာထဲသို႔ ၀င္ေရာက္ရျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုရြာ ကေလးမွာ မုန္တိုင္းဒဏ္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မခံရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရြာသားမ်ားနားလည္ေအာင္ သူရွင္းျပခဲ့သည္။

အရင္ကေတာ့ ထိုရြာသားမ်ားသည္ ဒီေရေတာ၀င္အပင္မ်ားကိုထင္းအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ေဆာက္သည့္အခါ လိုိအပ္ ေသာ တိုင္အျဖစ္ မဒမ ပင္မ်ားကိုလည္းေကာင္း ခုတ္ယူကာ အပင္ငယ္မ်ားကို ႏြားစာအျဖစ္ ရိတ္ယူသံုးစြဲ ခဲ့ၿပီး ထူးထူး ေထြေထြ တန္ဖိုးထားျခင္း မရွိခဲ့ၾကေပ။

ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းမွ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ဒီေရေတာမ်ား၏ တန္ဖိုးကို နားမလည္ျခင္းမွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ျဖစ္ၿပီး အစိုးရႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ ေဒသခံမ်ားကို ဒီေရေတာမ်ားအေၾကာင္း ပညာေပးမႈ အားနည္းခဲ့ဟန္တူေၾကာင္း သူက သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။

သူသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဧရာ၀တီတိုင္းရွိ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ဆန္ႏွင့္ အ၀တ္အထည္မ်ား သြားေရာက္ လွဴဒါန္းေသာ အလွဴရွင္တဦးျဖစ္သကဲ့သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕၀င္ ပညာရွင္ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။

“အရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ေလာက္တုန္းက သံဒိတ္ရြာကေန အေပၚ ႏွစ္ရြာ သံုးရြာေလာက္ထိ ဒီေရေတာေတြရွိေသး တယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္ကမွ အစိုးရက လယ္ယာခ်ဲ႕ထြင္ခိုင္းေတာ့ အေရွ႕ရြာေတြက ဒီေရေတာေတြကို ခုတ္လိုက္ၾကၿပီး လယ္ယာေတြ လုပ္လိုက္ၾကလို႔ ဒီအပင္ေတြက သံဒိတ္ရြာနားမွာပဲ က်န္ေနခဲ့တာလို႔ ရြာခံေတြက ေျပာတယ္”ဟု သူၾကားခဲ့ရသည္ကို ျပန္ေျပာျပခဲ့သည္။

ထိုသံဒိတ္ေက်းရြာလိုပင္ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း ဒီေရေတာမ်ားက်န္ရွိေနေသးေသာ ေနရာေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဘိုကေလး ၿမိဳ႕နယ္တြင္းမွ မိန္းမလွကၽြန္း၊ ပ်ဥ္ဒရယ္ ႀကိဳး၀ိုင္းအနီးရွိ ရြာမ်ား စသည့္ေနရာမ်ားမွာ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ ရ ေသာ္လည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံရျခင္းမရွိဘဲ လူအေသအေပ်ာက္လည္း လံုး၀ မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရသည္။

ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း ဒီေရေတာပမာဏေလ်ာ့နည္းလာျခင္းေၾကာင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ကို ျပင္းထန္စြာခံရၿပီး လူ အေျမာက္အမ်ားေသဆံုးရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အက္ဖ္ေအအိုမွ သစ္ေတာေရးရာပညာရွင္ ဂ်န္ဟိုင္ႏိုက ေျပာၾကားခဲ့ သည္။

ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းရွိ ဒီေရေတာအမ်ားစုကို လယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္ရန္အတြက္ ခုတ္ၿပီး လယ္ယာေျမ အသြင္ေျပာင္းခဲ့ သကဲ့သို႔ ငါးေမြးကန္မ်ား၊ ပုစြန္ေမြးလုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္လည္း ေျပာင္းလဲခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထိုေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေန ထိုင္ၾကေသာ ေဒသခံမ်ားမွာ နာဂစ္မုန္တိုင္းက်ေရာက္သည့္အခါ ေလျပင္းတိုက္ခတ္မႈကို အကာအကြယ္မဲ့ခံၾကရ သျဖင့္ လူအေသ အေပ်ာက္ မ်ားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူကလည္း သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္က ဒီေရေတာ ပမာဏ ဧကေပါင္း ၅၇၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၀၆ ခုနစ္တြင္ ဧက ေပါင္း ၇၀၀၀၀ ခန္႔သာ က်န္ေတာ့သည္ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္မ်ား၏ သုေတသနျပဳခ်က္မ်ား အရ သိရွိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီေရေတာမ်ားကို ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္တို႔တြင္ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရၿပီး ဧရာ၀တီတိုင္းမွာ တႏိုင္ငံလံုးရွိ ဒီေရေတာပမာဏ အမ်ားဆံုးေပါက္ေရာက္ရာ ေဒသျဖစ္ေၾကာင္း သစ္ေတာဦးစီး ႒ာနမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရွိရသည္။

သစ္ေတာ႒ာန၏ တရား၀င္စာရင္းမ်ားအရ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ဧရာ၀တီတိုင္းရွိ ဒီေရေတာ ဧကေပါင္း ဟက္တာ ၂၅၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၀၂ခုႏွစ္တြင္ ဧရာ၀တီ တိုင္းအတြင္း ဒီေရေတာ ဧကေပါင္း ဟက္တာ ၁၁၀၀၀၀ ေက်ာ္သာ က်န္ရွိေတာ့ ေၾကာင္း ၇၇ ႏွစ္ အတြင္း ဒီေရေတာ ဆံုး႐ႈံးမႈမွာ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ စာရင္း ထုတ္ျပန္မႈ မ်ားအရ သိရွိရသည္။

“အစိုးရရဲ႕ပညာနည္းမႈနဲ႔ အေျမာ္အျမင္နည္းပါးမႈေတြက ဧရာ၀တီတိုင္းတခုလံုးကို ပ်က္စီးေစေတာ့တာပဲ။ ဒီေရ ေတာေတြရဲ႕ တန္ဖိုးကို ေဒသခံေတြ မသိသလို အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ကိုက မသိတာ ဆိုးတယ္” ဟု သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕၀င္ ပညာရွင္ တဦးက ေျပာဆိုသည္။

ဧရာ၀တီတိုင္းရွိ ဒီေရေတာ ဆံုး႐ႈံးမႈ အမ်ားဆံုးမွာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္အတြင္းျဖစ္ျပီး အဆိုပါႏွစ္မ်ားတြင္ စစ္အစိုးရမွ ဒီေရေတာမ်ားအတြင္း ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပုစြန္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသို႔ လုပ္ေစခဲ့ သလို၊ လယ္ယာေျမခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းလည္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ေရး ပညာရွင္ တခ်ိဳ႕၏ သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ သိရွိရသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ ဒီေရေတာေတြရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ႏွစ္စဥ္ ျဖဳန္းတီးခဲ့ၾကတယ္။ အဓိကကေတာ့ လယ္ယာ စုိက္ပစ္တယ္။ ငါးကန္ ပုစြန္ကန္ေတြ လုပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဒသခံေတြက သူတို႔ ၀မ္းစာအတြက္ ဒီေရေတာေတြ ကို ခုတ္ၿပီး မီးေသြးဖိုေတြ ဆီကို ပို႔ပစ္ခဲ့ၾကတယ္”ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စာတမ္း ျပဳစုေနသူ သုေတသီတဦးက ေျပာဆိုသည္။

ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕၊ ဒီေရေတာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕မ်ားအေနနွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း ဒီေရေတာမ်ား ျပန္လည ္စိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္ေရးအတြက္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ေၾကာင္း ဒီေရေတာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိ ေသာအဖြဲ႕မွ ကၽြမ္းက်င္ လက္ေထာက္တဦး၏ ေျပာျပခ်က္ အရ သိရွိရသည္။